Σήμερα συμπληρώνονται 52 χρόνια από την ιστορική μέρα, 4 Απριλίου 1968, όταν η ΑΕΚ έγινε η πρώτη ομάδα που έφερε ευρωπαϊκό τίτλο στην Ελλάδα.
Η ΑΕΚ έκανε την όλη την Ευρώπη να παραμιλά με την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων πριν από 52 χρόνια: «Θεέ μου, τι βοή ήταν αυτή χθες βράδυ στην Αθήνα!», έγραφε η γαλλική εφημερίδα “Equipe” μία ημέρα μετά τον τελικό με τη Slavia Praha και συνέχισε: «Η 4η Απριλίου 1968 θα αποτελέσει σταθμό στην ιστορία του μπάσκετ. Για πρώτη φορά στην Ευρώπη και ασφαλώς σ’ ολόκληρο τον κόσμο 80.000 θεατές παρακολούθησαν έναν αγώνα. Δύο ώρες πριν από την έναρξη του τελικού καμία θέση δεν είχε μείνει ακάλυπτη στο μαρμάρινο στάδιο.
Παρά το γεγονός ότι πολλοί φίλαθλοι δεν μπόρεσαν να βρουν εισιτήριο, χιλιάδες ήλθαν και στάθηκαν έξω από τα προπύλαια του Σταδίου, για να παρακολουθήσουν τον αγώνα από τον… θόρυβο των εκδηλώσεων. Ο έναστρος ουρανός αυλακωνόταν από χιλιάδες χρωματιστές φωτοβολίδες κάθε φορά που η ελληνική ομάδα σημείωνε ένα καλάθι και πάνω από δύο ώρες η ιαχή «ΑΕΚ-ΑΕΚ» κάλυπτε κάθε άλλο θόρυβο. Θεέ μου, τι βοή ήταν αυτή χθες βράδυ στην Αθήνα! Ποτέ δεν έχει γίνει μία παρόμοια ατμόσφαιρα μπάσκετ, τόσο εξαιρετική, αλλά και τέτοιου πάθους».
Μαζί με τον ευρωπαϊκό τίτλο, ένα παγκόσμιο ρεκόρ για την ΑΕΚ!
Στις 4 Απριλίου 1968 στο Παναθηναϊκό Στάδιο της Αθήνας όπου έγινε ο τελικός Κυπέλλου Κυπελλούχων ανάμεσα στην ΑΕΚ και τη Slavia Praha, καταγράφηκε ο μεγαλύτερος αριθμός σε προσέλευση στην ιστορία του αθλήματος. Το παιχνίδι ήταν προγραμματισμένο για τις 8:30 μ.μ. ώρα Ελλάδας. Οι θύρες άνοιξαν στις 3 μ.μ., αλλά από τις 6 μ.μ. το Στάδιο ήταν γεμάτο με 80.000 κόσμο και περίπου 30.000 που περίμεναν έξω από αυτό. Όσοι δεν βρέθηκαν μέσα ή έξω από το Καλλιμάρμαρο, άκουγαν το μεγάλο τελικό από το ραδιόφωνο και από το Βασίλη Γεωργίου που χαρακτηρίστηκε ως η ”Βέμπο” του ελληνικού μπάσκετ.
Οι ατάκες του χαρακτηριστικές, από τις οποίες έπαιρναν κουράγιο και οι παίκτες την ώρα του αγώνα:
«O θεός της Ελλάδος, ο θεός της AEK είναι μαζί μας, έλα Αμερικάνε, έλα Τρόντζο, έλα Ζούπα… » «Και πραγματοποιεί ένα πολύ ωραίο καλάθι ο Αμερικάνος και έρχεται εδώ και με φιλεί και μένα. Tον φιλώ και εγώ…» «Γελάει ο Χρηστέας που θα βάλει και τις δύο βολές. Γέλα Χρηστέα μου. Έβαλε την πρώτη και τώρα βάζει και τη δεύτερη, όπως σας έλεγα…» «Αφού ο Γιώργος Τρόντζος έβαλε αυτό το ονειρώδες καλάθι, δεν χάνουμε κύριοι…» «Έξω από την μπερναντιέρα κρατάμε την μπάλα. Aντε παιδιά…» «H ανάσταση του ελληνικού αθλητισμού. H μεγάλη AEK, η ονειρώδης AEK κερδίζει το Κύπελλο της Ευρώπης. Γιώργο μου (απευθυνόμενος στον Aμερικάνο) τους σκίσαμε, το πήραμε…», ήταν μερικές εξ’ αυτών.
Η εκπληκτική περιγραφή του τελικού από το Βασίλη Γεωργίου:
Η πορεία της ΑΕΚ προς το μεγάλο τελικό
Η «Ένωση» είχε προπονητή το Νίκο Μήλα και παίκτες τους Αμερικάνο, Χρηστέα, Ζούπα, Βασιλειάδη, Τρόντζο, Λαρεντζάκη, Τσάβα, Νεσιάδη, Πετράκη, Δημητριάδη. Η ΑΕΚ ξεκίνησε από το δεύτερο γύρο του Κυπέλλου Κυπελλούχων και κλήθηκε να αντιμετωπίσει τη Kas Vitoria. Στη χώρα των Βάσκων, η ομάδα του Μήλα ηττήθηκε με 82-72 (Τρόντζος 23, Αμερικάνος 18, Βασιλειάδης 15) αλλά στη ρεβάνς με ένα σόου του Αμερικάνου που σημείωσε 42 πόντους οδήγησε εύκολα την ΑΕΚ στη νίκη με 85-65 και την πρόκριση για τα προημιτελικά της διοργάνωσης. Εκεί, την περίμενε η βελγική Anderlecht, με την ΑΕΚ να κερδίζει άνετα με 76-54 (Βασιλειάδης 19, Τρόντζος 16, Αμερικάνος από 16, Ζούπας 15) και να κάνει το πρώτο βήμα. Στον επαναληπτικό, η ΑΕΚ τα βρήκε σκούρα καθώς είδε την αντίπαλη ομάδα να ισοφαρίζει τη διαφορά του πρώτου αγώνα (74-52). Ο Βασιλειάδης με 2 βολές έκανε το 74-54 ενώ βγάζοντας την άμυνα στο τέλος, η ΑΕΚ προκρίθηκε στα ημιτελικά. Σε εκείνο το παιχνίδι είχε ως κορυφαίους τους Αμερικάνο, Βασιλειάδη με 17 και 14 πόντους αντίστοιχα.
Στον ημιτελικό η ΑΕΚ αντιμετώπισε την πανίσχυρη Ignis Varese και στο πρώτο παιχνίδι γνώρισε την ήττα με 78-60 (Αμερικάνος 21, Χρηστέας 11). Τα πράγματα ήταν πολύ δύσκολα για την «Ένωση» αλλά έκανε την ανατροπή στο Καλλιμάρμαρο με 50.000 κόσμο να τη στηρίζουν. Η ΑΕΚ κέρδισε με 72-52 (Αμερικάνος 31, Ζούπας 12, Τρόντζος 12), με τον Τρόντζο να γράφει στο φινάλε το τελικό σκορ με την ιστορική ραβέρσα. Έτσι, ολοκλήρωσε την ανατροπή η ΑΕΚ και πήρε το εισιτήριο για το μεγάλο τελικό.
Στις 4 Απριλίου 1968 το μυαλό όλου του κόσμου, ο οποίος «διψούσε» για επιτυχίες, ήταν στο παιχνίδι της ΑΕΚ με τη Slavia Praha. Φάνηκε εξάλλου από την προσέλευση που ήταν εντυπωσιακή. Το Στάδιο είχε γεμίσει δύο ώρες πριν από την έναρξη του αγώνα με 80.000 κόσμο. Όσον αφορά τον αγώνα, η ΑΕΚ πήρε προβάδισμα από την αρχή, το διατήρησε και το ημίχρονο τη βρήκε να προηγείται με 47-38. Οι Τσεχοσλοβάκοι στο δεύτερο ημίχρονο πέρασαν για πρώτη φορά μπροστά στο σκορ με 60-58. Ο ανίκητος κάτω από τα καλάθια Tρόντζος ύψους 2.17μ, πέτυχε τρία προσωπικά καλάθια και έδωσε μεγάλη ανάσα στην ΑΕΚ που προηγήθηκε με 78-70. Ο Ζούπας αποβλήθηκε με 5 φάουλ στο 34‘ και έκλαψε από τη στενοχώρια του. Η «Ένωση» δεν πτοείται όμως και ο Χρηστέας έγραψε το 80-72. Η Slavia κατάφερε να μειώσει αλλά ο Αμερικάνος με δύο καλάθια έκανε το 84-79, δείχνοντας πως ήταν πολύ δύσκολο να χαθεί αυτός ο αγώνας. Ένα καλάθι του Αμερικάνου μετατρέπει το σκορ σε 88-82 για να κλείσει το ματς ο Τσάβας, ο οποίος κέρδισε φάουλ, ευστόχησε σε μία βολή και δημιούργησε το τελικό 89-82. Η ΑΕΚ είναι η νέα Κυπελλούχος Ευρώπης!! Μία νίκη και ένα τρόπαιο που αφιερώθηκε στον εκλιπόντα Γιώργο Μόσχο που είχε πεθάνει δύο χρόνια νωρίτερα. Ο Γιώργος Mόσχος, ο μεγάλος απών της 4ης Aπριλίου του 1968, έδωσε τον τελευταίο του αγώνα κόντρα στη Slavia το 1966, πριν φύγει από τη ζωή νικημένος από τον καρκίνο.
ΑΕΚ-Slavia Praha 89-82 (ημ. 47-38)
AEK: Αμερικάνος 29, Τρόντζος 24, Ζούπας 12, Βασιλειάδης 11, Λαρεντζάκης 6, Χρηστέας 4, Τσάβας 3, Πετράκης, Νεσιάδης, Δημητριάδης
Slavia Praha: Zídek 27, Ruzicka 25, Baroch 12, Mifka 14, Tomasek 4, Ammer, Konopasek.
Η επική νίκη της ΑΕΚ στο Καλλιμάρμαρο έγινε ταινία
Η βραδιά της 4ης Απριλίου 1968, όταν στο Παναθηναϊκό Στάδιο η ΑΕΚ μπροστά σε 80.000 κόσμο νίκησε τη Σλάβια Πράγας και κατέκτησε το Κύπελλο Κυπελλούχων, έγινε ταινία. Ο Τάσος Μπουλμέτης αφηγείται το μπασκετικό άθλο της ΑΕΚ μέσα από την ταινία «1968». Υπάρχουν μάρτυρες της βραδιάς που μιλούν στην κάμερα για την εμπειρία και τους παίκτες ενώ η έρευνα που απαιτήθηκε ήταν εξονυχιστική, προκειμένου να φτιαχτεί η ταινία με αφορμή συμπλήρωση μισού αιώνα (2018) από τον πιο σημαντικό τίτλο της «Ένωσης», ο οποίος ήταν και ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος ελληνικής ομάδας.