Οι βολές του Καμπούρη, νωρίτερα αυτές του Ανδρίτσου, η πορεία, η απονομή, οι νίκες, ο κόσμος… Μέσα στα 28 χρόνια που συμπληρώνονται σήμερα, 14 Ιουνίου από την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ του 1987, όλα αυτά και άλλα πολλά εκείνου του αξέχαστου Ιουνίου έχουν γίνει κομμάτι της ελληνικής ιστορίας και όχι μόνο της αθλητικής. Υπάρχουν και τα χιλιοπαιγμένα βίντεο που τις θυμίζουν μία προς μία αυτές τις στιγμές. Υπήρχαν όμως και αυτά που δεν έχουν μαγνητοσκοπηθεί. Οι σκέψεις, τα συναισθήματα, ο τρόπος αντιμετώπισης εκείνης της πρωτόγνωρης περιπέτειας από τους ίδιους τους πρωταγωνιστές. Ο Παναγιώτης Φασούλας έκανε για το basketblog ένα ταξίδι στο χρόνο και μας μετέφερε με τον απολαυστικό και γλαφυρό του τρόπο σε εκείνες τις ημέρες.
Ούτε την εξάδα δεν είχαμε στο μυαλό μας…
“Κατ’ αρχάς να κάνουμε ξεκάθαρο ότι εκείνη την εποχή, ένας ρεαλιστικός στόχος επιτυχίας ήταν να μπούμε στην οκτάδα. Κι αυτό ίσχυε, δεν το λέω όπως κάνουν πολλές ομάδες στην εποχή που ζούμε, που δημιουργούν επίτηδες χαμηλές προσδοκίες για… να μη μας πάρουν με τις πέτρες.
Η εξάδα δηλαδή, ούτε καν που περνούσε από το μυαλό μας. Πιο πολύ ετοιμαζόμασταν να ζήσουμε ένα ευχάριστο γεγονός που ήταν ότι θα παίζαμε για πρώτη φορά στην Ελλάδα μεγάλη διοργάνωση και σε ένα πολύ καλό γήπεδο, το ΣΕΦ που τελικά εξελίχθηκε σε ακρογωνιαίο λίθο των όσων συνέβησαν από ‘κει και πέρα στο μπάσκετ στην Ελλάδα.
Ε, μαζευτήκαμε λοιπόν τη μέρα που έπρεπε. Πάντα μαζευόμασταν εμείς, μας άρεσε, είμασταν και σχετικά μόνοι, δε μας παρακολουθούσε τότε και πολύς κόσμος, δεν είχαμε μεγάλα άγχη, δεν υπήρχαν τόσες εφημερίδες, δημοσιογράφοι και όλα αυτά. Ετοιμαζόμασταν να ζήσουμε ένα μεγάλο γεγονός που διοργάνωνε η Ελλάδα, νομίζω μέχρι τότε μόνο οι αγώνες στίβου του 1981 υπήρχαν. Πήγαμε στο Τζονς, όλα καλά, με το χαβαλέ μας, τα καφεδάκια μας, κάνα ποτάκι το βράδυ, αλλά και τις προπονήσεις μας. Κύριοι σε όλα, καλά περνάγαμε.
Για να το παρομοιάσω, πρέπει να είμασταν λίγο όπως η Δανία στο ποδόσφαιρο αργότερα, όταν μαζεύτηκε από τις παραλίες και πήρε το Γιούρο. Εντάξει, εμείς ξέραμε ότι θα είμαστε εκεί, αλλά τι άγχος να έχεις όταν ξέραμε ότι έχουμε να αντιμετωπίσουμε ομαδάρες σαν τη Γιουγκοσλαβία, τη Σοβιετική Ενωση, πού να περάσει από το μυαλό του οποιουδήποτε τι θα γινόταν. Κάπως έτσι ετοιμαζόμασταν, με στόχο όπως σου είπα μια καλή θέση και είχαμε βάλει κάτω και τα μας μάλιστα και λέγαμε να νικήσουμε τη Ρουμανία στην πρεμιέρα και άλλον ένα για να μπούμε στην οκτάδα.
Περνάγαμε καλά κι έτσι δεν κουραζόμασταν
Ολα αυτά κάπου άρχισαν να αλλάζουν λίγο μετά το πρώτο ματς με τη Ρουμανία. Αυτοί ήταν λιγάκι χειρότεροι από εμάς, όμως τους νικήσαμε με πολύ μεγάλη άνεση, πάρα πολύ εύκολα. Είχε και αρκετό κοσμάκη μέσα, ήταν ωραίος και ο καιρός, γυρίσαμε χαλαρά στη Γλυφάδα, ήταν γενικά ένα ωραίο απόγευμα από πολλές πλευρές.
Αρχίσαμε κι εμείς να τα βλέπουμε όλα όμορφα και να πιστεύουμε ότι κάτι κάνουμε. Φαντάσου ότι ήρθαν οι νίκες που θέλαμε για να εξασφαλίσουμε την οκτάδα κι εμείς αντί να πιεστούμε χαλαρώσαμε. Παίζαμε καλά και το βλέπαμε, καταλαβαίναμε τι γίνεται, δεν κουραζόμασταν στο γήπεδο γιατί περνούσαμε ωραία, δεν υπάρχει κάτι καλύτερο για οποιονδήποτε αθλητή, να περνάει καλά εκεί που είναι και με αυτό που κάνει. Πηγαίναμε στο γήπεδο και νιώθαμε ευχάριστα κι αυτό δεν είναι ο κανόνας, μάλλον σπάνια συμβαίνει να νιώθουν έτσι όλοι οι παίκτες. Και οι ομάδες που τα καταφέρνουν, στο τέλος κερδίζουν κιόλας. Σκέψου για παράδειγμα το ΝΒΑ, που λένε πώς αντέχει ο άλλος 80 παιχνίδια, μα σιγά αυτοί κάνουν ωραία ζωή μεταξύ των προπονήσεων, δε θέλεις να τελειώσει ποτέ η χρονιά με όσα ζουν.
Εμπροσθοφυλακή μιας λαϊκής προσπάθειας
Ξαφνικά λοιπόν και μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα, ο κόσμος άρχισε να γίνεται… απότομα περισσότερος, εμφανίστηκαν περισσότεροι δημοσιογράφοι που ήθελαν να μας δουν από κοντά, άρχισε να συζητιέται η ομάδα. Τόσο πολύ αυξάνονταν καθημερινά όλα αυτά που βρεθήκαμε να νιώθουμε σαν την αιχμή του δόρατος μιας μεγάλης λαϊκής προσπάθειας, τότε εξάλλου μόνο αυτό μπορούσε να νιώθεις, ούτε συμβόλαια εκατομμυρίων υπήρχαν, ούτε τα σόσιαλ μίντια που απομυθοποιούν τους αθλητές.
Ο κόσμος αισθάνσθηκε μέρα με τη μέρα ότι ήταν ένα με αυτή την ομάδα και πράγματι έτσι ήταν. Ξαφνινκά γίναμε η εμπροσθοφυλακή μιας πολύ μεγάλης ελληνικής λαϊκής προσπάθειας και όλοι μαζί θέλαμε να πάμε όσο πιο ψηλά μπορούμε. Ηταν μια ένωση και ένα κοινό πάθος που πολύ δύσκολα τα ζεις σήμερα.
Προχωράγαμε μπροστά, αλλά ποτέ δε μπήκε πίεση πάνω μας κι αυτό ίσχυε μέχρι το τέλος. Παίζαμε καλά, τρέχαμε, πηδούσαμε περισσότερο, ζούσαμε και οι 12 στιγμές που για να συμβούν σε ολόκληρη ομάδα είναι αυτό που λέμε μια φορά στη ζωή σου.
Φαντάσου πόσο χαμηλοί ήταν οι στόχοι ρεαλιστικά, που όταν βρεθήκαμε σίγουρα 7οι… ξαναπήραμε μρπος, όταν βρεθήκαμε σίγουρα 6οι το ίδιο, κάθε μέρα δηλαδή που ανεβαίναμε ένα σκαλί ανεβαίναμε και σε δυνάμεις αντί να κουραζόμαστε.
Και παγάκι να είσαι… λιώνεις
Μ’ αυτά και μ’ αυτά, φτάσαμε στον τελικό. Οταν ξεκινάς να πας από το Τζονς στο ΣΕΦ, μια απόσταση δηλαδή 17-18 χιλιόμετρα και έχει σε όλη τηγ διαδρομή παρατεταγμένους ανθρώπους να φωνάζουν, να σε παροτρύνουν, και όλοι χωρίς καμία κινητοποίση… κομματικού μηχανισμού, αλλά αυθόρμητα να έχουν βγει στους δρόμους, τότε δύσκολα χάνεις. Δε χάνεις.
Αυτά που σου λέω είναι μια πραγματικότητα που ζούσαμε και στα τρία τελευταία ματς, δεν είναι τίποτα κλισέ για τον… υπέροχο λαό μας. Οταν βλέπεις 2 εκατομμύροια ανθρώπους να έχουν στοιβαχτεί σε 18 χιλιόμετρα για να σε ενθαρρύνουν ε, και παγάκι να είσαι, λιώνεις.
Εν τω μεταξύ, όσο κερδίζαμε βάραινε και η φανέλα και δεν το λέω με την έννοια ότι άγχωνε εμάς, αλλά μας έδιναν μεγαλύτερη σημασία οι αντίπαλοι. Αυτοί έπαιζαν αγχωμένοι γιατί έβλεπαν ότι δεν είμασταν της πλάκας, όπως ας πούμε ένα χρόνο πριν που πάιζαμε φιλικό με τη Σοβιετική Ενωση και είχαμε χάσει με 40-50 πόντους διαφορά.
Αυτό δε που γινόταν την ώρα που πηγαίναμε στο ΣΕΦ, όταν φεύγαμε ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακό. Φτάναμε σε σημείο να γυρίζει ο καθένας στο ξενοδοχείο όπως μπορούσε. Κάποιοι έφταναν στο πούλμαν, άλλοι έβρισκαν κανα ι.χ. να τους πάει, άλλοι ακόμα και σε περιπολικά έμπαιναν για να γυρίσουμε πίσω. Τα ‘χαμε χαμένα όλοι, κόσμος, παράγοντες, προπονητές εμείς, δεν καταλαβαίναμε τι ζούσαμε.
Αλλαξε τη ροή όλων των αθλημάτων, όχι μόνο του μπάσκετ
Στον τελικό πια είμασταν όλοι πεπεισμένοι ότι θα νικήσουμε, δεν υπήρχε καμία αμφιβολία όσο εξωπραγματικό κι αν ακούγεται αυτό. Ηταν όλη η πορεία τόσο απίστευτη, ήταν σα να είχαμε πιάσει το τζόκερ για να το πούμε με σημερινά μεγέθη, που λέγαμε ότι δε μπορούσε να μας σταθεί εμπόδιο μια… Σοβιετική Ενωση. Εντάξει, αστείο ακούγεται αλλά έτσι ήταν, λέγαμε όλοι θα πάμε να τους γ…. με, δεν ήταν θέμα να βρούμε συστήματα, να απομονώσουμε παίκτες, ήταν όλη η ιστορία ότι φτάσαμε εδώ και θα το πάρουμε.
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχαμε κατανοήσει σε καμία περίπτωση του τι συνέβαινε. Οχι τι συνέβαινε εκείνες τις ημέρες, αλλά ότι είμασταν πρωταγωνιστές αυτού του γεγνότος που θα άλλαζε τη ροή όλων των αθλημάτων και όχι μόνο του μπάσκετ, τα επόμενα χρόνια στην Ελλάδα. Μετά από εκείνο το κατόρθωμα, όλοι πια πίστεψαν ότι μπορούν, θεωρώ ότι ήταν μια από τις μεγαλύτερες ανατροπές στην ιστορία του παγκόσμιου αθλητισμού. Μιλάμε για ανατροπή σε διάρκεια δέκα παιχνιδιών όχι ενός, δηλαδή αν υπήρχαν τότε τα στοιχήματα, όποιος… τολμούσε να βάλει ένα χιλιάρικο πάνω μας, θα έπαιρνε… 500 εκατομμύρια.
Κι όπως σου είπα, επειδή είμασταν σίγουροι ότι θα το πάρουμε, το πήραμε. Κι άντε πάλι μετά τα εκατομμύρια κόσμου στην παραλιακή, συνέχεια δίπλα μας, τόσες μέρες ένα μαζί μας. Και καμιά… 200αριά χιλιάδες κάτ από τα μπαλκόνια μας στον Τζονς. Τότε δεν ήταν χτισμένη και η γύρω περιοχή και βγαίναμε εμείς και τους χαιρετούσαμε λες και είμαστα αυτοί που απελεθερώσαμε τη χώρα από τον… τουρκικό ζυγό”!