Αρχικά πότε ακριβώς ξεκίνησε αυτή η εκπληκτική πορεία της Tau στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση;
Γυρνάμε το χρόνο πίσω 20 χρόνια πίσω, όταν τη χρονιά 2000/01 οι Ισπανοί κατάφεραν να διακριθούν στην Euroleague. Πιο συγκεκριμένα, η χρονιά άρχισε ιδανικά για την ομάδα του Dusko Ivanovic. Στον όμιλο με ομάδες όπως η Kinder Bologna, η ΑΕΚ, η Cibona, οι οποίες μάλιστα προκρίθηκαν κιόλας μαζί με την Τau, εκτός ομίλου έμειναν οι Saint Petersburg Lions και Region Wallone Spirou. Με ρεκόρ 6-4, τερμάτισαν στην 3η θέση του ομίλου και πήραν την πρόκριση για την επόμενη φάση.
Εκεί, στη φάση των 16 αντιμετώπισαν το Περιστέρι που είχε παίκτες όπως ο Alphonso Ford, ο Byron Dinkins, ο Alexei Savrasenko, ο Kώστας Τσαρτσαρής, ο Μιχάλης Πελεκάνος και ακόμα πολλοί διακεκριμένοι αθλητές. Ωστόσο, οι Βάσκοι κατάφεραν να ξεπεράσουν σχετικά εύκολο το εμπόδιό του με 2-0 νίκες. Όπως ακριβώς έκανε και στα προημιτελικά της διοργάνωσης απέναντι στον Ολυμπιακό.
Πλέον, είχε φτάσει η ώρα του Final 4. Εκεί κλήθηκε να αντιμετωπίσει ξανά ελληνική ομάδα και συγκεκριμένα την ΑΕΚ, την οποία κατάφερε με σχετική άνεση να “διαλύσει” με το 3-0. Μετρώντας πλέον στη διοργάνωση και στις τελικές φάσεις 7 συνεχόμενες νίκες. Στον τελικό θα αντιμετώπιζε την Kinder Bologna, η οποία απέκλεισε την επίσης Ιταλική Paf Wennington Bologna με 3-0.
Στους τελικούς, παρά το γεγονός πως κατάφερε να “σπάσει” την έδρα των Ιταλών στο πρώτο παιχνίδι, η σειρά ισοφαρίστηκε από τους Ιταλούς στο δεύτερο παιχνίδι. Έχοντας σαφέστατο προβάδισμα λόγω έδρας, η Tau ξεκινούσε προς το όνειρο του ευρωπαϊκού τίτλου. Ωστόσο, χάνοντας απρόσμενα το 3ο παιχνίδι βρέθηκε με την πλάτη στον “τοίχο”. Παρά τη νίκη στο επόμενο παιχνίδι, ήξερε πως όλα θα κρινόντουσαν στην Ιταλία. Εκεί, η Κinder Bologna κατάφερε να πάρει τον τίτλο νικώντας με 82-74.
Μετά το σοκ της ήττας στον τελικό της Euroleague, η επόμενη χρονιά δεν είχε τα ανάλογα αποτελέσματα για τη ομάδα του Ivanovic. Μια ομάδα πως επί το πλείστον κράτησε παρόμοιο ρόστερ όχι μόνο τον επόμενο χρόνο, αλλά για αρκετά χρόνια κρατούσε τον ίδιο κορμό, με παίκτες που έγραψαν λαμπρή καριέρα στη ζωή τους. Με 4 νίκες και 2 ήττες στον όμιλό της με Maccabi Tel Aviv, Ulker και CSKA Moscow, δεν κατάφερε να πάρει την πρόκριση, η οποία πήγε στους Ισραηλινούς, οι οποίοι μάλσιτα ηττήθηκαν στον ημιτελικό από τον Παναθηναϊκό, ο οποίος αναδείχθηκε και πρωταθλητής της Euroleague τη χρονιά εκείνη (2001/02).
Η επόμενη χρονιά είχε ανάλογο αποτέλεσμα με την προηγούμενη. Αποκλεισμό από τη φάση του Top-16, παρά το θετικό πρόσωπο που είχε δείξει στην πρώτη φάση των ομίλων, όπου κατάφερε να κατακτήσει τη 2η θέση με ρεκόρ 9-5, πίσω από τον Παναθηναϊκό και σε έναν άκρως ανταγωνιστικό όμιλο, στο Top-16 η Benetton Treviso ήταν αυτή που προκρίθηκε από τον όμιλο και έφτασε μέχρι και τον τελικό της διοργάνωσης, όπου ηττήθηκε από την Βarceona.
Η χρονιά 2003/04 ήταν η τρίτη συνεχόμενη που φτάνει ένα βήμα πριν από το πολυπόθητο Final 4 και δεν τα καταφέρνει να προκριθεί. Συγκεκριμένα, πέρασε ως 4η από τον όμιλό της μαζί με ομάδες όπως η Efes Pilsen, η Benetton Treviso, η Pamesa Valencia, αλλά και ο Ολυμπιακός. Στο Top-16 αποκλείστηκε από τον όμιλο με Ολυμπιακό, Cibona και CSKA Moscow, όπου η τελευταία πήρε το εισιτήριο για το Final 4 και κατέκτησε μάλιστα και την 3η θέση της Euroleague.
Μία από τις πιο επιτυχημένες χρονιές για την Tau, ήταν αυτή του 2004/05. Βέβαια, κάποιος μπορεί να ισχυριστεί πως ξανά έφτασε στην “πηγή” και δεν “ήπιε νερό”. Αδιαμφισβήτητα όμως είχε γράψει ιστορία με το συγκεκριμένο ρόστερ που διέθετε απέναντι σε τεράστιες ομάδες. Κανείς δεν την πίστεψε όταν πέρασε ως 5η από τον όμιλό της μαζί με ομάδες όπως η CSKA Moscow, ο Παναθηναϊκός, η Benetton Treviso και η Ulker. Ιδιαίτερα οι Ρώσοι ήταν πανίσχυροι. Στο Top-16 πήρε ως δεύτερη την πρόκριση μαζί με τους “πράσινους”. Στους 8 κατάφερε να ξεπεράσει με δυναμικότητα το εμπόδιο της Benetton Treviso και βρέθηκε ξανά μετά από 3 χρονιές στο Final 4 της διοργάνωσης. Εκεί, στον ημιτελικό βρέθηκε αντιμέτωπη με την CSKA Moscow και τα αστέρια της (παίκτες όπως ήταν οι Παπαλουκάς, Ντικούδης, Andersen, Holden, Monia, Savrasenko και άλλοι πολλοί αστέρες). Με εκπληκτική εμφάνιση πήρε το εισιτήριο για τον τελικό μετά το 85-78. Εκεί δυστυχώς, ηττήθηκε από την εξίσου πολύ δυνατή Maccabi Tel Aviv με 90-78, όμως η χρονιά παραμένει αξέχαστη.
Την επόμενη χρονιά έδειξε “τα δόντια” της από την αρχή. Κατέκτησε την πρώτη θέση του ομίλου της με ρεκόρ 11-3. Στην πορεία και συγκεκριμένα στη φάση του Top-16 πέρασε με ρεκόρ 4-2 πίσω από την CSKA Moscow για τους 8 της Euroleague. Εκεί, ξεπέρασε το εμπόδιο του πανίσχυρου Παναθηναϊκού με 2-1. Πλέον βρισκόταν ξανά στο Final 4 που θα γινόταν στην Πράγα. Δεν κατάφερε όμως στον ημιτελικό να επικρατήσει της Maccabi και για άλλη μια φορά δεν μπόρεσε να “γευτεί” το χρυσό μετάλλιο. Βέβαια, κατέκτησε την 3η θέση μετά τη νίκη της στον μικρό τελικό της διοργάνωσης κόντρα στην Barcelona με 87-82.
Η διάρκειά της συνεχίστηκε και την επόμενη χρονιά. Η Tau για ακόμη μια χρονιά έφτασε μέχρι το πολυπόθητο Final 4 της Αθήνας. Αρχικά πέρασε με 12 νίκες και 2 ήττες από τον όμιλό της, και αήττητη από τον επόμενο όμιλό της στη φάση του Top-16. Στους 8 της διοργάνωσης ξεπέρασε με ευκολία το εμπόδιο του Ολυμπιακού και όλα θα κρινόντουσαν για εκείνη σε ένα ακόμη Final 4. Εκεί, δεν τα κατάφερε να πάρει το εισιτήριο για τον μεγάλο τελικό, αφού ηττήθηκε στον ημιτελικό από την τρομερή ομάδα του Παναθηναϊκού, που κατάφερε να κατακτήσει και το τρόπαιο της Euroleague. Η Tau τερμάτισε 4η, βρισκόμενη όμως για άλλη μια φορά στο στόχο της, που ήταν το Final 4.
Το ίδιο συνέβη και τη χρονιά 2007/08. Μετά από μια εξαιρετική πορεία στους ομίλους της διοργάνωσης, αλλά και με αποκορύφωμα τη “μυθική” πρόκριση από τους 8 της διοργάνωσης κόντρα στην πολύ ισχυρή Partizan, έφτασε για άλλη μια φορά να διεκδικεί στο Final 4 ένα μετάλλιο. Εκεί όμως πάλι δεν τα κατάφερε να προκριθεί στον τελικό μετά την ήττα της από την ισχυρή CSKA Moscow με 83-79. Μάλιστα οι Ρώσοι κατάφεραν να πανηγυρίσουν ακόμη μια “κούπα” εκείνη τη χρονιά, ενώ οι Βάσκοι βρέθηκαν ξανά στην τέταρτη θέση μετά και την ήττα τους στον μικρό τελικό από την Montepaschi Siena με 97-93. Ήταν βέβαια η 4η συνεχόμενη χρονιά που η Tau βρισκόταν στο Final 4 της Euroleague.
Αργότερα, και όσο πέρναγαν τα χρόνια η απόδοσή της στο κορυφαίο ευρωπαϊκό επίπεδο, “έπεφτε”. Τη χρονιά 2008/09 δεν κατάφερε να περάσει στο Final 4, καθώς εμπόδιό της στάθηκε η Barcelona. Αργότερα, η ιστορία του συλλόγου άλλαξε καθώς η ομάδα μετανομάστηκε σε Caja Laboral. Για τις επόμενες δύο χρονιές η πορεία της στην Euroleague σταμάτησε στους 8, όπου αποκλείστηκε από CSKA Moscow και από τη Maccabi Tel Aviv αντίστοιχα.
Για μία χρονιά δεν τα κατάφερε να πανηγυρίσει καν πρόκριση από τη φάση των ομίλων, ωστόσο την επόμενη (2012/13) έφτασε μέχρι τους 8, όπου και αποκλείστηκε. Οι επιτυχίες για εκείνη, ενώ έχει μετανομαστεί σε Laboral Kutxa έρχονται πάλι τη χρονιά 2015/16, όταν έφτασε μέχρι και το Final 4 του Βερολίνου. Και εκεί βέβαια κατέκτησε ξανά την τέταρτη θέση. Σαν Baskonia έπειτα φτάνει κάθε χρονιά, μέχρι και την περσινή τουλάχιστον μέχρι και τα Playoffs της Euroleague, ωστόσο δεν καταφέρνει να φτάσει ψηλότερα.
Βέβαια, γίνεται αντιληπτό πως είναι μία από τις λίγες ομάδες που έχουν τόσο σταθερή απόδοση στην κορυφαία ευρωπαϊκή διοργάνωση εδώ και σχεδόν 20 χρόνια. Το “μεγαλείο” του συλλόγου φυσικά οφείλεται στην πορεία που άρχισε ως Tau Ceramica. Παίκτες που παρέμειναν μαζί για αρκετό καιρό, με “οδηγό” τον Dusko Ivanovic. Αρκετοί μάλιστα διακρίθηκαν από τους παίκτες της και στην μετέπειτα καριέρα τους. Πάμε να δούμε μερικούς διακεκριμένους αθλητές από την “χρυσή” εποχή της Tau.
Κάποιοι παίκτες όπως είναι οι, Jose Calderon, Jorge Garbajosa, Fernando San Emeterio, Andrés Nocioni, Pablo Prigioni, Luis Scola, Mirza Teletović, Tiago Splitter, Pete Mickeal, Dejan Tomašević, Arvydas Macijauskas, Marcelo Huertas, αλλά και κάποιοι στο πρόσφατο παρελθόν όπως είναι ο Ιωάννης Μπορούσης και ο Tornike Shengelia.
Φυσικά κάποιοι από αυτούς διακρίθηκαν με “λαμπρή” καριέρα στο “μαγικό” κόσμο του ΝΒΑ, όπως είναι ο Calderon, o Nocioni, o Scola φυσικά, ακόμη και οι Nocioni, Teletoviz και Splitter. Φυσικά υπήρχαν και αυτοί που στάθηκαν “άτυχοι” στην ακόλουθη πορεία τους, όπως χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί και ο Arvydas Macijiauskas που βρέθηκε και στον Ολυμπιακό, ωστόσο οι τραυματισμοί δεν τον άφησαν να εξελιχθεί παραπάνω.
Όπως γίνεται αντιληπτό, η Tau ή και Laboral, ακόμη και σαν Baskonia, είναι μια από τις μεγαλύτερες ομάδες στην ιστορία της Euroleague, χωρίς καν να έχει καταφέρει να φτάσει στην κατάκτηση του τροπαίου της. Είχε τρομερό αντίκτυπο τόσο στο Ισπανικό μπάσκετ, όσο και στο ευρωπαϊκό. Έχει καταφέρει βέβαια, στην ACB να κατακτήσει 3 φορές τον τίτλο του πρωταθλητή, 4 το SuperCup της χώρας και 6 το Κύπελλο Ισπανίας.
Μια ομάδα που έχει μείνει στην ιστορία του ευρωπαϊκού μπάσκετ…