Υπήρξε ίσως η πιο τυπική παίκτρια της γενιάς της. Παρόλα αυτά, δεν αρκέστηκε στις τυπικότητες. Μεγαλωμένη στις εργατικές συνοικίες της Βόρειας Φιλαντέλφια, έμαθε από μικρή πως πρέπει να κοπιάσει για όσα επιθυμεί.
Αλλά ενώ το εργατικό στοιχείο την έκανε καλύτερη σε αυτό που αποφάσισε να ακολουθήσει στην ζωή της, χρειάστηκε να “πολεμήσει” και τις τυπικές διακρίσεις που βίωσε για το ύψος της. Κοιτώντας τον κόσμο μόλις από τα 168 εκατοστά, η 43χρονη σήμερα Στέιλι συνήθισε να κοιτά ψηλά. Και για να ολοκλήρώσει την σπουδαία καριέρα της, η οποία την την Κυριακή (8/9) την φέρνει μέχρι το Hall Of Fame, έμαθε να διαψεύδει όσους της έλεγαν τι ΔΕΝ μπορεί να κάνει.
“Θυμάμαι πως ξεκίνησα να πηγαίνω στα ανοικτά γήπεδα της γειτονιάς μου γιατί βαριόμουν μέσα στο διαμέρισμα”, αναπολεί πλέον. Εξηγώντας επίσης πως “δεν άντεχα, όσο έπαιζα μπάσκετ, μπέιζμπολ ή φούτμπολ (σ.σ.: το αμερικάνικο ράγκμπι), ν’ ακούω ότι είμαι κοντή και δεν θα τα καταφέρω”…
Συνηθίζεται ένας μεγάλος αθλητής να τονίζει την βοήθεια που είχε από το σπίτι και την οικογένειά του. Στην περίπτωση της Στέιλι, αυτή η “βοήθεια” ήταν ουσιαστικά οι… αρνητικές προβλέψεις της αδερφής της, Στέισι, η οποία όταν παρακολουθούσαν μαζί γυνακείο κολεγιακό μπάσκετ, της έλεγε:
“Αυτά τα κορίτσια είναι πολύ ψηλά και πολύ σκληρά για σένα. Ποτέ δεν θα τα καταφέρεις να φτάσεις εκεί!”. Η Ντον δεν απαντούσε, παρά σκεφτόταν πως “κάποια μέρα θα με δεις εκεί”. Τα τρία μεγαλύτερα αδέρφια της, πάντως, της πρόσφεραν πραγματική και πρακτική βοήθεια, καθώς έπρεπε πρώτα να νικήσει ή τουλάχιστον να ανταγωνιστεί εκείνους και μετά να διεκδικήσει μία θέση στα παιχνίδια των playgrounds της Φιλαντέλφια.
“Όταν το κατάφερα, όλα τα αγόρια στην περιοχή με αποδέχτηκαν”, επισήμανε σε πρόσφατη συνέντευξή της η ίδια, καθώς από τα 8 ως τα 10 χρόνια της, αγωνίστηκε σε πρωταθλήματα αγοριών, αφού δεν υπήρχαν λίγκες για κορίτσια της ηλικίας της. Εξηγώντας επίσης ότι “ακόμη και όταν με αποδέχτηκαν τα αγόρια, έπρεπε να πείσω τις κοπέλες τους ότι δεν σκόπευα να τους “κλέψω” τους φίλους τους, αλλά ήμουν εκεί μόνο για να παίξω μπάσκετ”!
Η Στέιλι ξημεροβραδιαζόταν στο ανοικτό γήπεδο της γειτονιάς της, το οποίο όπως θυμάται ήταν “μισό με τσιμέντο και μισό με πίσσα. Δεν υπήρχαν διχτάκια στα καλάθια και γύρω-γύρω έβλεπες παντού πέτρες και σπασμένα γυαλιά από τους νυχτερινούς καυγάδες”. Εκείνη, ωστόσο, αγαπούσε το κάθε λεπτό που βρισκόταν εκεί και είχε τη μπάλα στα χέρια της. Όταν αναδείχθηκε κορυφαία παίκτρια της χώρας στο γυμνάσιο Ντόμπινς Τεκ, κατάλαβε πως μπορεί να πετύχει κάτι στα παρκέ.
“Κυρίως, ήθελα να συνδυάσω το μπάσκετ με την μόρφωση, γιατί πολλά παιδιά από την περιοχή μου δεν κατάφεραν ποτέ να σπουδάσουν”, εξηγούσε τότε. Η επιτυχία της συνεχίστηκε και στο πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, καθώς το1991 και το 1992 ήταν η κορυφαία παίκτρια του NCAA και οδήγησε το κολέγιό της σε τρία φάιναλ-φορ και έναν τελικό!
Το Νο24 που φορούσε στους Cavaliers στην Βιρτζίνια αποσύρθηκε στην οροφή του γηπέδου, όμως λόγω ανυπαρξίας αξιόπιστων επαγγελματικών πρωταθλημάτων στην Αμερική, μετά την αποφοίτησή της ταξίδεψε στην Ευρώπη. Η Στέιλι αγωνίστηκε σε Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, αλλά και στην Βραζιλία, λέγοντας πια ότι “αυτή η εμπειρία με έκανε ακόμη καλύτερη.
Όχι τόσο αγωνιστικά, όσο σαν χαρακτήρα. Για πρώτη φορά ήμουν μόνη μου και δεν θα ξεχάσω το πόσο συχνά ετοίμαζα την βαλίτσα μου για τα συνεχόμενα ματς και το πόσες χιλιάδες δολάρια πλήρωνα σε τηλεφωνικούς λογαριασμούς για να μιλάω με την οικογένειά μου”.
Το 1996 επέστρεψε στις Η.Π.Α. και φόρεσε τη φανέλα του Ρίτσμοντ στο ABL, φτάνοντας ως τους τελικούς του 1997. Το 1999 έγινε φυσικά μέρος του νεοσύστατου WNBA και ήταν επιλογή στο Νο9 του ντραφτ από τις Σάρλοτ Στινγκ, με τις οποίες έφτασε ως τους Τελικούς, το 2001. Το 2005 έγινε ανταλλαγή στις Χιούστον Κόμετς, παίζοντας για μία σεζόν υπό τις οδηγίες του Βαν Τσάνσελορ, κόουτς της και στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας.
“Η δουλειά μου ήταν πάντα πιο εύκολη με την Ντον στο παρκέ”, τονίζει ο Τσάνσελορ, προσθέτοντας πως “ο τρόπος που προπονείται, το πόσο αφοσιωμένη είναι και η πίστη στον εαυτό της, σε συνδυασμό με τις ικανότητες και το ταλέντο της, δημιουργούν μία εξαιρετική παίκτρια και έναν καταπληκτικό άνθρωπο”.
Με τον κόουτς Τσάνσελορ κατέκτησε στην Αθήνα το τρίτο χρυσό Ολυμπιακό μετάλλιο της καριέρας της (έχοντας ρεκόρ… 60-0 με το εθνόσημο στο στήθος!), μονάχα που το ταξίδι στην Αθήνα δεν θα το ξεχάσει ποτέ για άλλο λόγο.
Η Ντον Στέιλι επιλέχθηκε από την Ολυμπιακή Επιτροπή της χώρας της και ήταν η σημαιοφόρος στην Τελετή Έναρξης του Ολυμπιακού Σταδίου, ενώ είναι ως τώρα η μοναδική εκπρόσωπος του μπάσκετ στις Η.Π.Α. (ανάμεσα σε άνδρες-γυναίκες) που έλαβε αυτή την ύψιστη τιμή! Κοιτώντας πίσω στον χρόνο, η Στέιλι θεωρεί ότι “δεν διάλεξα εγώ το μπάσκετ… Εκείνο με επέλεξε!
Εγώ απλώς ακολούθησα πιστά το τι έπρεπε ακριβώς να κάνω, ώστε να πετύχω και να δώσω το σωστό παράδειγμα στα νέα παιδιά. Αυτό είναι μία μεγάλη ευθύνη”. Κάτι που αποφάσισε να κάνει πριν καν αποσυρθεί από την ενεργό δράση. Ενώ σταμάτησε το μπάσκετ στα 36 της, το 2006, είχε ξεκινήσει να εργάζεται ως προπονήτρια από το 2000, στο πανεπιστήμιο Τεμπλ, που εδρεύει στην Φιλαντέλφια!
Παρέμεινε εκεί ως το 2008, με συνολικό ρεκόρ 172-80, ενώ το 2004-05 οδήγησε την ομάδα της σε ρεκόρ 19-0 κόντρα σε ομάδες της περιφέρειας Atlantic-10. Όμως αποκλείστηκε στον 2ο γύρο του τελικού τουρνουά, από το Ράτγκερς. Μετά το Τεμπλ ανέλαβε τον πάγκο του Σάουθ Καρολάινα, με το οποίο μετρά ως σήμερα ρεκόρ 92-66.
Στους Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο ήταν ασίσταντ κόουτς της Αν Ντόνοβαν, κατακτώντας το χρυσό μετάλλιο, ενώ μία χρονιά νωρίτερα, η USA Basketball της εμπιστεύθηκε την θέση της χεντ κόουτς στο Παναμερικανικό Πρωτάθλημα (1η θέση).
Η Ντον Στέιλι ονειρεύτηκε από μικρή μία μεγάλη καριέρα, την οποία και πέτυχε. Αν, ωστόσο, αναρωτιέστε πότε… κοιμόταν, για να ονειρευτεί, μάλλον θα μείνετε με την απορία. Όχι μόνο ξεκίνησε την προπονητική της καριέρα όσο αγωνιζόταν, όχι μόνο συνεχίζει να κοουτσάρει και να βοηθά τις νεαρές και φιλόδοξες γκαρντ της χώρας, αλλά εξακολουθεί παράλληλα να προσφέρει αξιέπαινο φιλανθρωπικό έργο.
Με τον ίδρυμα που φέρει το όνομά της στην Φιλαντέλφια, η Στέιλι δίνει ευκαιρίες σε παιδιά του γυμνασίου χωρίς προνόμια να σπουδάσουν ή και να δοκιμάσουν την τύχη τους στον αθλητισμό. Η ενασχόλησή της με το ίδρυμα την ενέπνευσε να αρχίσει την συγγραφή μίας σειράς 4 βιβλίων για την παιδική ηλικία της και όσα αποτέλεσαν την έμπνευσή της και την βάση για τις επιτυχίες της!
Η συνεισφορά της στο γήπεδο εκτιμήθηκε από την επιτροή του Hall Of Fame, όμως η Ντον Στέιλι δεν περιορίζεται σε ό,τι έκανε ή κάνει στο μπάσκετ. Το φετινό καλοκαίρι, δεν έμεινε σπίτι να προετοιμάζει τον λόγο που θα εκφωνήσει την Κυριακή (8/9) ούτε να προβάρει την τουαλέτα με την οποία θα εμφανιστεί μπροστά στο κοινό.
Αντίθετα, ταξίδεψε στην Αφρική και επισκέφθηκε 10 χώρες με το ίδρυμα “Bill Clinton”, μαζί με τον πρώην πρόεδρο των Η.Π.Α., Μπιλ Κλίντον, την κόρη του, Τσέλσι και τον σέντερ των Μπρούκλιν Νετς, Μπρουκ Λόπεζ. “Έχω βρεθει κι άλλες φορές στην Αφρική, αλλά φέτος ήταν διαφορετικά. Δεν μείναμε στις ομιλίες. Αποφασίσαμε να λερώσουμε τα χέρια μας, βοηθήσαμε αγρότες σε φάρμες και δωρίσαμε εκατοντάδες ζευγάρια παπούτσια σε παιδιά που δεν είχαν χρήματα να αγοράσουν. Έχω δει πολλά στην ζωή μου, όμως αυτή η εμπειρία με άγγιξε όσο καμία άλλη”.
Η Στέιλι είδε πολλά γιατί από μικρή κοίταζε ψηλά. Δεν άφησε το ύψος της ή τους αμφισβητίες να την αποθαρρύνουν. Και συμπεριφέρθηκε, έπαιξε και συνεχίζει να ζει με αυτό που ήθελε από κοριτσάκι… «Να κάνω τα πάντα με τους δικούς μου όρους”!
ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ: Γεννήθηκε στις 4 Μαΐου 1970 στην Φιλαντέλφια. Αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Βιρτζίνια, με πτυχίο ρητορικής και επικοινωνίας. Κατέκτησε τρία Ολυμπιακά χρυσά μετάλλια (1996, 2000, 2004) και στους Αγώνες της Αθήνας ήταν η σημαιοφόρος των Η.Π.Α. στην Τελετή Έναρξης! Επίλέχθηκε στο Νο9 του ντραφτ του WNBA, παίζοντας σε Σάρλοτ (1999-2005), Χιούστον (2005-06) και σε 5 All Star Games. Ήταν κορυφαία παίκτρια του NCAA το 1991 και το 1992 και καλύτερη προπονήτρια στην περιφέρεια Atlantic-10 το 2004! Αναδείχθηκε κορυφαία στο γυναικείο μπάσκετ το 1994, κατέχει το ρεκόρ σε κλεψίματα στο κολεγιακό μπάσκετ και είναι η μοναδική παίκτρια στην ιστορία του γυναικείου NCAA με +2.000π.-+700ασ.-+400κλεψ.!
ΕΙΠΕ:
– “Όλοι, όσο μεγαλώνουν, αγχώνονται για το πώς θα αντέξουν στα σπορ. Η δική μου διάρκεια στηρίχτηκε στην σκληρή προπόνηση, αλλά κυρίως στην πνευματική δύναμη που ανέπτυξα”.
– “Μέσω του αθλητισμού αντιλήφθηκα πόσο ανταγωνιστικός χαρακτήρας είμαι και τα σπορ είναι η καλύτερη διέξοδος για άτομα με αυτή την φιλοσοφία”.
– “Κανείς δεν μπορούσε να μου πει τι μπορώ να κάνω και πολύ περισσότερο τι δεν μπορώ να κάνω. Αυτό είναι που θέλω να μάθω και στα νέα παιδιά τόσο ως προπονήτρια όσο και μέσω του ιδρύματός μας”.
– “Ήξερα πως παίζοντας με τις Λίζα Λέσλι-Σέριλ Σουπς δεν ήμουν η καλύτερη παίκτρια στον κόσμο. Αυτό που επιθυμούσα είναι να γίνω η κορυφαία στην θέση μου. Ήταν ευλογία να παίζω με τις Λέσλι-Σουπς και μεγάλη ευχαρίστηση να… αποφασίζω εγώ, σαν πόιντ-γκαρντ, ποια θα πάρει το τελευταίο σουτ”!
– “Επειδή έμαθα από παιδί να μην δέχομαι το “όχι” σαν απάντηση, περιμένω το ίδιο και από τις παίκτριές μου”.
ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΕΚΕΙΝΗ:
– “Δεν μπορείς να μιλάς για την Λίζα Λέσλι χωρίς να βάζεις στην κουβέντα και την Ντον Στέιλι. Οι δυο τους ήταν σαν τους Τζέρι Ουέστ-Ουίλτ Τσάμπερλεϊν. Σαν τους Μπιλ Ράσελ-ΚέιΣι Τζόουνς ή τους Τζον Στόκτον-Καρλ Μαλόουν!” (Αν Μέιγερς, θρύλος του γυναικείου μπάσκετ και μέλος του Hall Of Fame).
– “Είναι σημαντικό να έχεις πάντα στο πλάι σου μία τόσο έμπειρη παίκτρια. Σαν ασίσταντ κόουτς στην Εθνική με συμβούλευε πάντα και ώρες-ώρες είχα την εντύπωση πως ήταν διαρκώς πλάι στο αυτί μου!” (Σου Μπερντ, που θεωρείται αυτή τη στιγμή η καλύτερη πόιντ-γκαρντ στο WNBA).
– “Είναι η πρώτη παίκτρια που μπορεί να μην σκόραρε ούτε έναν πόντο σε κάποιο ματς, αλλά μπορούσες να πεις με βεβαιότητα ότι ήταν η κορυφαία της αναμέτρησης” (Λίζα Λέσλι, συμπαίκτριά της στην Εθνική Η.Π.Α., μία από τις κορυφαίες σέντερ στην ιστορία του παγκόσμιου γυναικείου μπάσκετ).
– “Μπορεί να είναι μόλις 1,68μ., αλλά έχει την καρδιά ενός άνδρα σέντερ ύψους 2,10μ.!” (Λίζα Λέσλι).
– “Όταν κοιτάς την Ντον, δεν βλέπεις μόνο την κυριαρχία της στο γήπεδο. Αλλά και την πειθαρχία της εκτός παρκέ, που σε κάνει να θέλεις να γίνεις καλύτερη παίκτρια και καλύτερος χαρακτήρας” (Σέριλ Σουπς, συμπαίκτριά της στην Εθνική Η.Π.Α., θρυλος του γυναικείου μπάσκετ και για λίγους μήνες, το 2010, παίκτρια των Εσπερίδων).