Αξιολόγηση γόνατος

Των Χρήστου Νικήτα Πουλή – Γιάννη Παναγιωτόπουλου

20/08/2011 (12:36)

Η άρθρωση του γόνατος είναι η μεγαλύτερη και η πιο πολύπλοκη
άρθρωση στον άνθρωπο. Οι αθλητές του μπάσκετ τραυματίζονται στο γόνατο κατά
15,1 % περίπου. Μετά από έναν τραυματισμό ο φυσικοθεραπευτής μαζί με τον
γιατρό, πέρα από τις πρώτες βοήθειες που θα προσφέρουν στον αθλητή
(Κρυοθεραπεία, Ανάρροπη θέση, Περίδεση, Ακινητοποίηση, ή αλλιώς ΚΑΠΑ) έχουν τη
δυνατότητα να αξιολογήσουν δομές (συνδέσμους, μηνίσκους) με διάφορα ειδικά τεστ.

Πριν παρουσιάσουμε, όμως, βασικές δοκιμασίες αξιολόγησης, θα ήταν χρήσιμο
να αναφερθούμε εν συντομία στα ανατομικά στοιχεία του γόνατος:

Το γόνατο, λοιπόν, αποτελείται από δύο επιμέρους αρθρώσεις, την
κνημομηριαία και επιγονατιδομηριαία. Η πρώτη σχηματίζεται από τους μηριαίους
κονδύλους και τις κνημιαίες γλήνες, καθώς και τους δύο μηνίσκους (έσω – έξω), που
βρίσκονται ανάμεσα. Η δεύτερη σχηματίζεται από την οπίσθια επιφάνεια της
επιγονατίδας και τη μηριαία τροχιλία.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι η περόνη δεν
συμμετέχει στην άρθρωση του γόνατος, παρόλο που αρθρώνεται με την κνήμη στο άνω
πέρας της, σχηματίζοντας την άνω κνημοπερονιαία άρθρωση.

Η αρθρική επαφή, το περιαρθρικό μυϊκό σύστημα, οι μηνίσκοι
αλλά και οι σύνδεσμοι, προσδίδουν σταθερότητα στο γόνατο.

Οι σύνδεσμοι του
γόνατος είναι οι παρακάτω:


– Πλάγιοι (έσω – έξω πλάγιος, εμποδίζουν την πλάγια παρεκτόπιση
του γόνατος)
– Χιαστοί (πρόσθιος – οπίσθιος χιαστός, εμποδίζεται η πρόσθια
ολίσθηση της κνήμης σε σχέση με το μηριαίο, και αντίστροφα η οπίσθια ολίσθηση)

– Επιγονατιδικός (αποτελεί τη συνέχεια του τένοντα του
τετρακεφάλου)
– Καθεκτικοί της επιγονατίδας (τοξοειδής, ορθός, οριζόντιος,
καταφύονται πλάγια της επιγονατίδας)
– Λοξός ιγνυακός (αποτελεί λοξή συνέχεια του τένοντα του
ημιυμενώδους)

Ακολούθως παρουσιάζουμε ορισμένες κλινικές δοκιμασίες, που
βασίζονται στον πόνο που νιώθει ο ασθενής, μετά από δυνάμεις συμπίεσης ή έλξης,
που εφαρμόζονται στον τραυματισμένο του ιστό.

Σε σημαντική έρευνα που δημοσίευσε η AJSM (American
Jurnal of Sport Medicine) το 1997 βλέπουμε μια σύγκρισή μεταξύ MRI και των
παρακάτω κλινικών δοκιμασιών:

O αθλητής βρίσκεται σε πρηνή θέση και με το πάσχον γόνατο σε
κάμψη 90 μοιρών. Ο εξεταστής, έχοντας ακινητοποιημένο τον μηρό του ασθενή, στρέφει το
γόνατο, ασκώντας ταυτόχρονα έλξη ή συμπίεση.

Πόνος κατά την έλξη υποδηλώνει κάκωση
θυλακικών συνδέσμων, ενώ πόνος κατά τη συμπίεση υποδηλώνει κάκωση μηνίσκου.
Συγκεκριμένα πόνος κατά την ταυτόχρονη συμπίεση και έσω στροφή γόνατος,
υποδηλώνει κάκωση έξω μηνίσκου, ενώ με έξω στροφή, γόνατος, κάκωση έσω μηνίσκου.

O αθλητης βρίσκεται σε ύπτια θέση με το πάσχον γόνατο και
ισχίο σε μέγιστη κάμψη. Ο εξεταστής φέρνει το γόνατο σε έκταση, διατηρώντας το
σε έσω ή έξω στροφή. Ομοίως πόνος κατά την έσω στροφή υποδηλώνει κάκωση έξω
μηνίσκου και αντίστροφα.

Ο αθλητης βρίσκεται σε ύπτια θέση με το ισχίο σε κάμψη 45 μοιρών
και το πάσχον γόνατο σε κάμψη 90 μοιρών. Ο εξεταστής, έχοντας ακινητοποιημένο το πόδι
του ασθενή με τον μηρό του, έλκει το πάνω μέρος της κνήμης μπροστά – πίσω.
Σε
περίπτωση ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου παρατηρούμε έντονη παρεκτόπιση της
κνήμης προς τα εμπρός. Σε περίπτωση ρήξης οπίσθιου χιαστού συνδέσμου
παρατηρούμε έντονη παρεκτόπιση της κνήμης προς τα πίσω.

Ο ασθενής βρίσκεται σε ύπτια θέση με το πάσχον γόνατο σε
ελαφριά κάμψη 20 μοιρών. Ο εξεταστής ασκεί εναλλάξ τάση ραιβότητας – βλαισότητας στο
γόνατο. Πόνος κατά την τάση ραιβότητας υποδηλώνει ρήξη έξω πλαγίου συνδέσμου,
ενώ πόνος κατά την τάση βλαισότητας υποδηλώνει ρήξη έσω πλαγίου συνδέσμου.

Όπως προαναφέραμε αυτά είναι μερικά βασικά κλινικά τεστ. Για
να έχετε μια πιο σφαιρική εικόνα, θα σας αναφέρουμε ονομαστικά και μερικές άλλες
κλινικές δοκιμασίες στον παρακάτω πινάκα (πατήστε πάνω του να μεγαλώσει).

Τέλος θα ήταν καλό τα επιστήσουμε την προσοχή σας και να σας
αναφέρουμε ότι αν δεν υπάρχει στον χορό του τραυματισμού εξειδικευμένος γιατρός
να μη προβείτε στην εφαρμογή τον ανωτέρω χειρισμών, γιατί υπάρχει κίνδυνος να
δημιουργήσετε μεγαλύτερο τραυματισμό.