Η αρθροσκόπηση είναι μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδος που αποτελεί την πιο σύγχρονη λύση στη διάγνωση και αντιμετώπιση των ορθοπαιδικών παθήσεων. Αν και ξεκίνησε να εφαρμόζεται σε επαγγελματίες αθλητές, ολοένα και περισσότεροι άνθρωποι της καθημερινότητας υποβάλλονται σε αρθροσκόπηση για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που τους ταλαιπωρούν.

Πρακτικά έχει εφαρμογή σε όλες τις αρθρώσεις (γόνατο, ώμος, ποδοκνημική, καρπός, ισχίο, αγκώνας) αλλά αυτές στις οποίες πραγματοποιείται συχνότερα είναι το γόνατο και ο ώμος, λόγω της μεγαλύτερης συχνότητας που αυτές οι αρθρώσεις πάσχουν τόσο στον αθλητικό όσο και στον γενικό πληθυσμό.

Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της μεθόδου είναι η μεγάλη αποτελεσματικότητά της, η οποία συνδυάζεται με πολύ μικρή ταλαιπωρία για τον ασθενή. Ο έλεγχος υπό “άμεση όραση” επιτυγχάνεται με την εισαγωγή στην άρθρωση μια μικρής κάμερας που ονομάζεται αρθροσκόπιο και μεταφέρει την εικόνα από το εσωτερικό της άρθρωσης σε μια οθόνη με μεγέθυνση 20 φορές περίπου. Έτσι ελέγχονται ενδελεχώς όλες οι ανατομικές δομές της άρθρωσης και μπορεί να επιδιορθωθούν με ακρίβεια ακόμη και πολύ μικρές βλάβες.

Για τον λόγο αυτό χρησιμοποιούνται ειδικά σχεδιασμένα λεπτά εργαλεία και εμφυτεύσιμα αδρανή υλικά όπως ράμματα και άγκυρες. Με τη βοήθεια ειδικής αντλίας επιτυγχάνεται συνεχής ροή φυσιολογικού ορού προς και από την άρθρωση κάτι που διευκολύνει την επέμβαση τόσο με την έκπλυση της άρθρωσης όσο και με την αύξηση του όγκου της. Το αρθροσκόπιο, τα εργαλεία και τα υλικά που χρησιμοποιούνται εισάγονται μέσα στην άρθρωση μέσα από μικρές τομές μήκους 5-7mm περίπου.

Έτσι ο τραυματισμός στο δέρμα και στους υπόλοιπους υγιείς γειτονικούς ιστούς είναι ελάχιστος. Αυτό σημαίνει καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα, μιας και τα σημάδια από τις τομές πρακτικά εξαφανίζονται μετά από μερικούς μήνες αλλά κυρίως πολύ μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο. Το αποτέλεσμα είναι να γίνεται περιορισμένη χρήση τόσο παυσίπονων όσο και αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.

Στον περιορισμό της χρήσης φαρμάκων συμβάλλει και η αναισθησία που χρησιμοποιείται. Για τις επεμβάσεις του ώμου είναι απαραίτητος ο συνδυασμός περιοχικής αναισθησίας και ελαφριάς γενικής αναισθησίας με εφαρμογή λαρυγγικής μάσκας (μέθη) χωρίς την ανάγκη για μηχανική υποστήριξη της αναπνοής του ασθενούς. Αυτό το είδος της αναισθησίας εξασφαλίζει απόλυτη αναλγησία χωρίς να χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν ισχυρά ναρκωτικά κατά τη διάρκεια της επέμβασης.

Επίσης προσφέρει ηπιότερη, γρηγορότερη και ασφαλέστερη ανάνηψη χωρίς πολλές παρενέργειες. Έτσι, επιτρέπει στον ασθενή να φύγει μερικές ώρες μετά την επέμβαση.

Η αρθροσκόπηση ως επεμβατική πράξη δεν στερείται επιπλοκών. Όμως η μικρή επεμβατικότητα της μεθόδου περιορίζει τόσο το ποσοστό εμφάνισης ανεπιθύμητων επιπλοκών σε λιγότερο από 1 στις 100 επεμβάσεις όσο και την σοβαρότητα τους μιας και είναι πλήρως αντιμετωπίσιμες.

Πάντως πριν τον προγραμματισμό κάθε χειρουργείου πρέπει να γίνεται συζήτηση μεταξύ του ορθοπαιδικού και του ασθενή με σκοπό την ενημέρωση του δεύτερου για την πορεία της πάθησης, το είδος της επέμβασης που πρέπει να πραγματοποιηθεί, τις εναλλακτικές λύσεις που υπάρχουν, τις πιθανές επιπλοκές που μπορεί να εμφανιστούν και την αντιμετώπισή τους.

Το σύνολο σχεδόν των παθήσεων του ώμου μπορεί πλέον να αντιμετωπιστεί αρθροσκοπικά. Έτσι παθήσεις που ταλαιπωρούν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού τόσο στην καθημερινή του ζωή όσο και στην εργασία του μπορούν να αποκατασταθούν πλήρως.

Οι πιο συνηθισμένες είναι: ρήξη του επιχείλιου χόνδρου της ωμογλήνης ή ρήξη των συνδέσμων της άρθρωσης που προκαλούν αστάθεια και συμβαίνουν όταν “βγαίνει” συχνά ο ώμος, βλάβες SLAP και άλλες παθήσεις του τένοντα της μακράς κεφαλής του δικέφαλου βραχιονίου (συχνές στους αθλητές), ρήξη των τενόντων των στροφέων μυών του ώμου και σύνδρομα πρόσκρουσης, συμφυτική θυλακίτιδα ή παγωμένος ώμος που προκαλεί δυσκαμψία και περιορισμό της κίνησης της άρθρωσης, ενδαρθρικά κατάγματα και βλάβες του αρθρικού χόνδρου αλλά και ορισμένες κακώσεις ή παθήσεις της ακρωμιοκλειδικής άρθρωσης.

Ο ασθενής μετά από τις πρώτες ημέρες μετεγχειρητικά μπορεί και ανταποκρίνεται χωρίς πόνο στις καθημερινές ασχολίες του (πχ. οδήγηση, πληκτρολόγηση, γράψιμο).

Η σοβαρότητα της βλάβης, η ποιότητα της χειρουργικής διόρθωσης αλλά και η ανταπόκριση του ασθενούς στο πρόγραμμα αποκατάστασης είναι οι παράμετροι που καθορίζουν τον χρόνο της επιστροφής του ασθενούς σε βαριά χειρονακτική εργασία καθώς και σε αθλητικές δραστηριότητες (επαγγελματικές ή για αναψυχή).

*Ο ιατρός Εμμανουήλ Μπριλάκης είναι Ορθοπαιδικός Χειρουργός, συνεργάτης του Κέντρου Αρθροσκόπησης Ώμου του ΙΑΣΩ General, συνεργάτης του Ορθοπαιδικού Τμήματος του Ιατρικού Αθηνών (Κλινικής Ψυχικού) και Υπεύθυνος Ορθοπαιδικός του Γυναικείου Τμήματος Καλαθοσφαίρισης του Πανιωνίου ΓΣ.

e-mail: [email protected]