Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του 1992 έμειναν στην Ιστοριά για διάφορους λόγους. Για εμάς τους ‘Ελληνες είναι τα δύο χρυσά μετάλλια από τον άγνωστο ως τότε, Πύρρο Δήμα και τη Βούλα Πατουλίδου, με το αμίμητο ¨Για την Ελλάδα ρε γαμώτο¨, που ταρακούνησε τη ψυχή κάθε φιλάθλου.
‘Ηταν μια εποχή, που οι επιτυχίες έρχονταν με το σταγονόμετρο, σποραδικά σε μπάσκετ και βόλει , οπότε τα χρυσά αυτά ήρθαν σα βάλσαμο για τον Ελληνικό αθλητισμό.
Το γεγονός ότι αγαπάμε την επιτυχία και όχι τον αθλητισμό, με ό,τι αυτός συνεπάγεται, είναι θέμα για άλλη φορά.
Στη Βαρκελώνη, πάντως, άλλο ήταν το κεντρικό θέμα συζήτησης. Η ομάδα όνειρο, η DreamTeam των Αμερικάνων, που βαρέθηκαν να χάνουν από τους Ευρωπαίους στα μεγάλα τουρνουά και κατέβασαν, για πρώτη φορά, ομάδα από επαγγελματίες του ΝΒΑ αλλά και τον (αχώνευτο) Κρίστιαν Λέτνερ, από το πανεπιστήμιο Ντιουκ, έναν, πέρα από το χαβαλέ, από τους καλύτερους παίχτες όλων των εποχών για το NCAA.
Το χρυσό μετάλλιο των Αμερικανών, με Τζόρνταν, Μάτζικ, Μπερντ κ.α. , όπως και το ντελίριο ενθουσιασμού κάθε φορά που αυτοί έκαναν την εμαφάνισή τους, είναι γνωστά και καταγεγραμμένα σε πολλά ντοκιμαντέρ και άρθρα.
Ψάχνοντας, όμως, από μπασκετική διαστροφή, βρήκα κάτι πολύ ενδιαφέρον. Κάτι που ίσως αρκετοί ξέχασαν ή αγνοούν. Κυρίως οι νεότεροι αναγνώστες.
Παιδιά της πολιτικής αναταραχής στην Ευρώπη, στα τέλη της δεκαετίας του ΄80 και αρχές του ΄90 ήταν οι νέες μετά-κομμουνιστικές Δημοκρατίες, είτε στην πρώην Γιουγκοσλαβία, είτε στην πρώην ΕΣΣΔ.
Δύο από τα τρία μετάλλια στο μπασκετικό τουρνουά της Βαρκελώνης κατέληξαν σε τέτοιες ομάδες . Πιο συγκεκριμένα, το αργυρό στην Κροατία και το χάλκινο στη Λιθουανία.
Κι αν για τους Κροάτες έχουμε διαβάσει πολλά (Ντράζεν σούπερ σταρ / ανελέητο μαρκάρισμα Τζόρνταν, Πίππεν σε Κούκοτς κτλ), για τους φοβερούς Λιθουανούς γνωρίζουμε αισθητά λιγότερα.
Οι Λιθουανοί, λοιπόν, έχουν στο αίμα τους το μπάσκετ. Λόγω μεγέθους και πληθυσμού, συγκρίνω το μπάσκετ τους με το ποδόσφαιρο των Ουρουγουανών. Τεράστιες επιτυχιές, αντιστρόφως ανάλογες με το μικρό μέγεθος της χώρας.
Η χώρα της Βαλτικής ήταν η ραχοκοκκαλιά του Σοβιετικού μπάσκετ και τα προηγούμενα χρόνια, οπότε η ομάδα της νέας ανεξάρτητης χώρας ήταν αμέσως σε θέση να διεκδικήσει επιτυχίες.
‘Ελα όμως που το 1992, η διαλυμένη Σοβιετική οικονομιά σήμαινε αυτόματα και τις διαλυμένες οικονομιές των νέων κρατών, που ξεπήδησαν από τις στάχτες του κομμουνιστικού γίγαντα.
Οσο παράξενο, αδιανόητο κι αν φαίνεται, οι Λιθουανοί δεν είχαν χρήματα να πάνε οργανωμένα στην Ισπανία. Η ομοσπονδία είχε μηδενικούς πόρους. Οι παίχτες δεν είχαν τη δυνατότητα να βάλουν όλα τα λεφτά από την τσέπη τους. Το όνειρο μιας πρώτης συμμετοχής σε σπουδαία διοργάνωση για τη Lietuva έδειχνε να απομακρύνεται. Πόσο άδικο.
Και τότε εμφανίστηκε ο Σαρούνας Μαρτσουλιόνις, με τη φαεινή του ιδέα. Δεν είχε τίποτα να χάσει. Ο σούπερ στάρ από το Κάουνας άρχισε να επικοινωνεί το πρόβλημα στις ΗΠΑ, όπου έπαιζε. ‘Ηταν ο μόνος ΝΒΑερ της τότε ομάδας. Μιλούσε με συμπάιχτες, αντιπάλους, στο ραδιόφωνο…Αλλά ποιος στην Αμερική ήθελε να ασχόληθει με μια ομάδα , προερχόμενη από την ΕΣΣΔ. ‘Εστω πρώην ΕΣΣΔ. ¨Που να μπλέκεις, ευαίσθητα πολιτικά θέματα και αθλητισμός, μακριά κι αγαπημένοι.¨
Μέχρι που είδαν φως εκεί που οι ελπίδες εξανεμίζονταν. Οι Grateful Dead ήταν ένα ροκ συγκρότημα, από το Πάλο ‘Αλτο της Καλιφόρνια, η κοινή τους πορεία κράτησε από το 1965 εώς το 1995. Oμάνατζερ του συγκροτήματος, Ντένις ΜακΝάλι είδε την είδηση ότι ο αστέρας των Γκόλντεν Στέιτ Ουόριορς (ομαδάρα RunTMC), έψαχνε βοήθεια για την εθνική του ομάδα. Μετά από την αρχική δυσπιστία για την περίεργη είδηση, διασταύρωσε τα γεγονότα και ενημέρωσε τα μέλη των Grateful Dead.
Αυτοί, με τον Τζέρι Γκαρσία (τραγουδιστή και κιθαρίστα) να είναι πιο ενθουσιώδης από όλους, αποφάσισαν να βοηθήσουν. ‘Οχι μόνο χρηματοδότησαν το ταξίδι και τη διαμονή της ομάδας κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας και του Ολυμπιακού τουρνουά, αλλά πήγαν και ένα βήμα παραπέρα.
Σχεδίασαν ένα σύνολο από εμφανίσεις, φανέλες και σορτς, που είχαν από φωτιές και μπάλες μπάσκετ, μέχρι σκελετούς και νεκροκεφαλές. Οι εμφανίσεις άρχισαν να κυκλοφορούν στις ΗΠΑ, εκτός από την Ευρώπη, έχοντας την υπογραφή του διάσημου συγκροτήματος και βοήθησαν να μαζευτούν ακόμα πιο πολλά χρήματα από τον αρχικό στόχο.
Οι Λιθουανοί φόρεσαν τα φανταχτερά και ασυνήθιστα ρούχα και στους Ολυμπιακούς προφανώς. Και το πιο σημαντικό είναι ότι τα φόρεσαν στην απονομή των μεταλλίων. Για την ακρίβεια, έβαλαν στη συλλογή τους το χάλκινο μετάλλιο από εκείνο το τουρνουά.
Η νίκη στο μικρό τελικό απέναντι στη Ρωσία (ή Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών) έδωσε εκτός από το πρώτο μετάλλιο στη νέα χώρα και μια άτυπη αλλά σημαντική νίκη, επί των Ρώσων, που (κακά τα ψέματα) με τους Λιθουανούς δεν είχαν ποτέ τις καλύτερες των σχέσεων.
Η καλτ μπλούζα έγινε τα επόμενα χρόνια, μέχρι και σήμερα αντικείμενο συλλογής και αναζητάται στο ‘Ιντερνετ και όχι μόνο με μεγάλο ενδιαφέρον. Κοστίζουν από μερικές δεκάδες εώς εκατοντάδες δολάρια.
Για την Ιστορια να πούμε ότι η Λιθουανία κατέβηκε στο τουρνουά εκείνο με κόουτς τον Βλάντας Γκαράστας και το ρόστερ ήταν το εξής:
ONOMA HΛΙΚΙΑ (ΤΟ 1992) ΟΜΑΔΑ
Βαλντεμάρας Χομίτσιους 33 Σαραγόσα
‘Αλβιντας Παζντράζντις 20 Στατίμπα Βίλνιους
Αρούνας Βισότσκας 26 Ζάλγκιρις
Ντάριους Ντιμαβίτσιους 24 Μπάνικ (Σλοβακία)
Ρομάνας Μπραζντάουσκις 28 Αδελαίδα
Γκιντάρας Κράπικας 31 —
Ρίμας Κουρτινάιτις 32 Ζάλγκιρις
‘Αρβιντας Σαμπόνις 27 Βαγιαδολίδ
Αρτούρας Καρνισόβας 21 Σίτον Χολ (NCAA)
Σαρούνας Μαρτσουλιόνις 28 Γκόλντεν Στέιτ Ουόριορς
Γκιντάρας Εινίκις 22 Ζάλγκιρις
Σέργκειους Γιοβάισα 37 Μπραντ Χάγκεν (Γερμανία)
ΥΓ: Αν κάποιος θέλει περισσότερες λεπτομέρειες, μπορεί να παρακολουθήσει το ντοκιμαντέρ ¨ The Other Dream Team¨
* Μη ξεχνάτε να ακολουθείτε τη σελίδα μας σε Ιnstagram @court_seat και facebook Court Seat και Θηριώδης Αργοκίνητος Σέντερ
* Mη χάνετε τις εκπομπές μας στο YouTube, με σπουδαίους παίχτες (Court Seat Podcasts)