Η κατάκτηση της Euroleague για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από τον Ολυμπιακό μας δίνει το δικαίωμα να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα για το ελληνικό μπάσκετ. Αν είναι να ευλογήσουμε και για μια φορά τα γένια μας (ως μπάσκετ) ας γίνει.
Η λέξη παράδοση στον τίτλο έχει να κάνει με την συνήθεια που διατηρεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα ένα σύνολο, όπως για παράδειγμα τα έθιμα μιας χώρας που διατηρούνται από γενιά σε γενιά. Η χώρα μας εκτός από πολλά έθιμα, έχει και μεγάλη παράδοση στο μπάσκετ. Έτσι απλά και χωρίς περαιτέρω βαθυστόχαστες αναλύσεις.
Τα ομαδικά αθλήματα δεν είναι κάτι που μπορείς να πετύχεις από την μια στιγμή στην άλλη χωρίς να έχεις αθλητική παράδοση. Πρέπει να την “χτίζεις” δεκαετίες ολόκληρες για να γίνεις παραδοσιακή δύναμη. Η μικρή Ελλάδα με τα πολλά στραβά της έχει την δυνατότητα να καυχιέται ότι είναι από τα “αφεντικά” του ευρωπαϊκού μπάσκετ, άσχετα αν ορισμένοι αρνούνται να το αποδεχθούν. Περισσότερο προσποιούνται ότι δεν το αντιλαμβάνονται.
Την ευρωπαϊκή παράδοση του ελληνικού μπάσκετ την έκτισε στην σύγχρονη μπασκετική ιστορία η ΑΕΚ, ο Άρης, ο ΠΑΟΚ, ο Παναθηναϊκός, ο Ολυμπιακός παίρνοντας ο ένας από τον άλλον τη σκυτάλη σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όποιος θέλει να αλλάξει την σειρά μπορεί ευχαρίστως να το κάνει, αλλά και να προσθέσει και άλλες ακόμα ομάδες που έφεραν διακρίσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Το άθλημα έχει μπει στο πετσί του Έλληνα σαν κάτι στο οποίο είναι πετυχημένος. Αν τώρα οι ιθύνοντες επιμένουν να μην του αναγνωρίζουν την πρωτοκαθεδρία στον ελληνικό αθλητισμό είναι μια στρέβλωση της πραγματικότητας. Η επιμονή να τροφοδοτείται με τους περισσότερους πόρους ένα σάπιο πράγμα που λέγεται ελληνικό ποδόσφαιρο (ποδόσφαιρο δεν το λες) χρίζει κλινικής έρευνας. Ακόμα και το ποδοσφαιρικό θαύμα του 2004 σε εθνικό επίπεδο στο ποδόσφαιρο, δεν μπορεί να φθάσει σε διακρίσεις την εθνική ομάδα μπάσκετ σε τίτλους και διακρίσεις με 2 κατακτήσεις, 1 δεύτερη θέση και 2 τρίτες και μια δεύτερη θέση στο Παγκόσμιο.
Από το 1988 που ο θεσμός έχει την μορφή Final 4 θα κάνουμε μια σύντομη ανασκόπηση της ελληνικής παρουσίας στην πρόσφατη ιστορία της Euroleague όπου οι ελληνικές ομάδες έχουν καταφέρει τα παρακάτω:
Στις τρεις πρώτες διοργανώσεις (1988-89-90) ο Άρης ήταν στους τέσσερις. Το 1991 και το 1992 δεν είχαμε εκπρόσωπο. Το 1993 έδωσε το παρών ο ΠΑΟΚ στην Αθήνα και 1994 στο Τελ-Αβίβ είχαμε για πρώτη φορά διπλή εκπροσώπηση με Ολυμπιακό και Παναθηναϊκό κάτι που επαναλήφθηκε το 1995 στην Σαραγόσα. Οι “κόκκινοι” πήγαν δύο φορές στον τελικό αλλά έχασαν και τις δύο φορές το τρόπαιο. Έχουμε δηλαδή σε οχτώ διοργανώσεις 6 φορές ελληνικές ομάδες και μάλιστα στις δύο διπλή εκπροσώπηση και συμμετοχή σε δύο τελικούς.
Το 1996 στο Παρίσι το κατέκτησε ο Παναθηναϊκός για πρώτη φορά και αμέσως είχαμε ελληνικό repeat με τον Ολυμπιακό στην Ρώμη. Το 1998 στην Βαρκελώνη είχαμε την ΑΕΚ να χάνει στον τελικό από την Κίντερ Μπολόνια και το 1999 ο Ολυμπιακός δεν τα κατάφερε στον ημιτελικό απέναντι στην Ζαλγκίρις. Το 2000 ο Παναθηναϊκός κέρδισε στον τελικό (73-67) την Μακάμπι.
Το 2001 δεν είχαμε για μια και μοναδική φορά τελικούς στην μορφή Final 4 αλλά η διοργάνωση παίχτηκε έως το τέλος με παιχνίδια best of five. Η ΑΕΚ ήταν στους τέσσερις (ημιτελικούς) και έχασε 3-0 από την Ταού Κεράμικα με το τρόπαιο να πηγαίνει στην Κίντερ Μπολόνια.
Το 2002 ο Παναθηναϊκός πήρε το τρίτο του μέσα στην Μπολόνια εναντίον της πανίσχυρης Κίντερ του Τζινόμπιλι. To 2003 και το 2004 είχαμε ένα διάλλειμα για να έχουμε συμμετοχή ξανά με τον Παναθηναϊκό το 2005, που έχασε στον ημιτελικό από την ΤΣΣΚΑ. Απουσία το 2006 αλλά δυνατή επανεμφάνιση το 2007 (4ος τίτλος) με κατάκτηση από τον Παναθηναϊκό στην Αθήνα μέσα στο ΟΑΚΑ. Η ιστορία επαναλήφτηκε την επόμενη διετία με τον Παναθηναϊκό που, αφού απουσίασε το 2008, το κατέκτησε το 2009 στο Βερολίνο όπου στον ημιτελικό είχαμε ελληνικό “εμφύλιο” με τον Ολυμπιακό όπου οι “πράσινοι” κέρδισαν 84-82 και στο τελικό κατέβαλαν και πάλι την ΤΣΣΚΑ με ένα καλάθι όπως και στην Αθήνα (73-71).
Στο Παρίσι το 2010 ο Ολυμπιακός έφθασε στο τελικό αλλά έχασε εύκολα από την Μπαρτσελόνα. Ενώ το 2011 (στα μονά ήταν κυρίαρχος) οι “πράσινοι” έραψαν το έκτο αστέρι στην φανέλα τους στην Βαρκελώνη εναντίον της Μακάμπι. Το 2012 ο Ολυμπιακός έκανε την έκπληξη εναντίον της ΤΣΣΚΑ και εφέτος το repeat (μόνο τρεις ομάδες το έχουν κάνει σε διοργάνωση με Final 4) για να συμπληρωθεί το όμορφο ταξίδι του ελληνικού μπάσκετ στην Ευρώπη με το τρίτο ερυθρόλευκο τίτλο.
Απολογισμός
– Στις 25 διοργανώσεις είχαμε 19 φορές συμμετοχή ελληνικής ομάδας με διπλή εκπροσώπηση 4 φορές.
– Είχαμε 9 κατακτήσεις και οι ελληνικές ομάδες έπαιξαν άλλες 5 φορές σε τελικό.
– Συνολικά πέντε ομάδες είχαν συμμετοχές (Άρης, ΑΕΚ, Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός, ΠΑΟΚ). Για την αποφυγή παρεξήγησης οι ομάδες είναι γραμμένες αλφαβητικά.
– Ο Παναθηναϊκός με 6 τίτλους είναι δεύτερος στα 50 χρόνια ευρωπαϊκών πρωταθλημάτων μαζί με την ΤΣΚΑ με την Ρεάλ να προηγείται με 8.
– Σε εθνικό επίπεδο είμαστε τρίτοι πίσω από τους Ιταλούς και τους Ισπανούς.
– Η Αθήνα είναι η μόνη πόλη με επτά (7) διαφορετικές ομάδες με συμμετοχή στην Euroleague (Παναθηναϊκός, Ολυμπιακός, ΑΕΚ, Πανελλήνιος, Περιστέρι, Πανιώνιος, Μαρούσι).
– Από την περίοδο 2005-06 δηλαδή στις τελευταίες 8 διοργανώσεις Final 4, οι MVP είναι οι τρεις Έλληνες guards (Σπανούλης 3 φορές, Διαμαντίδης 2 και Παπαλουκάς 1). Ο Σπανούλης ισοφάρισε τον Κούκοτς στην κορυφή της σχετικής λίστας. Παράλληλα και οι τρεις έχουν ανακηρυχτεί MVP ολόκληρης της σεζόν στην Euroleague 1 φορά.
– Ο Διαμαντίδης έχει ανακηρυχτεί 6 φορές καλύτερος αμυντικός της Euroleague.
– Οι τρεις Έλληνες guards Διαμαντίδης, Σπανούλης και Παπαλουκάς έχουν 8 τρόπαια Euroleague με Παναθηναϊκό, Ολυμπιακό και ΤΣΣΚΑ. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Αλβέρτης έχει 5 βέβαια και ακόμα προηγείται.
Χωρίς να ξεχνάμε την πρώτη επιτυχία της ΑΕΚ με την κατάκτηση του τότε Κυπελλούχων και άλλες 4 κατακτήσεις όταν το κύπελλο μετονομάστηκε σε Σαπόρτα (ΠΑΟΚ, Άρης, ΑΕΚ και Μαρούσι).
Όλα αυτά συνθέτουν ένα εκπληκτικό σύνολο διακρίσεων, τίτλων ομαδικών και ατομικών που πέρασε από ομάδα σε ομάδα και από παλιότερες γενιές παικτών στους νεότερους. Η κληρονομιά του Γκάλη που πρόσφατα τιμήθηκε μαζί με τον Γιαννάκη, τον Χριστοδούλου, τον Φασούλα και τα άλλα παιδιά της γενιάς του 1987 (1 χρυσό και 1 αργυρό σε ευρωπαϊκά πρωταθλήματα), ήταν οι “ώμοι γιγάντων” που πάτησαν οι νεότεροι για να εκτινάξουν το ελληνικό μπάσκετ σε υπερδύναμη στον Ευρωπαϊκό χώρο. Οι διακρίσεις του Γκάλη σε ατομικό επίπεδο δεν έχουν τελειωμό αφού ήταν πρώτος σκόρερ σε κάθε διοργάνωση που συμμετείχε.
Ας με συγχωρέσουν οι παλαιότεροι που ήταν και αυτοί θεμέλιοι λίθοι στο σημερινό οικοδόμημα αλλά θα έπρεπε αντί για άρθρο να γράψω μια εγκυκλοπαίδεια και δεν είναι στις προθέσεις μου. Άλλωστε όποιος θέλει οι πηγές υπάρχουν για όλους και για όλα τα πεπραγμένα του ελληνικού μπάσκετ.
Τελικά μήπως να αποδεχθούμε απλά την θέση μας στο Ευρωπαϊκό στερέωμα και απλά να πάρουμε αυτό που δικαιωματικά μας ανήκει σαν ελληνικό μπάσκετ;