Με την φράση ‘too little too late’ οι Αμερικάνοι περιγράφουν όταν κάτι δεν είναι αρκετό και δεν είναι αρκετά νωρίς για να κάνει την διαφορά. Η Εθνική μας ομάδα μετά την πρώτη της νίκη στο Eurobasket, απέναντι στην αδύναμη Ισλανδία, σήμερα αντιμετώπισε το φαβορί του ομίλου, τη Γαλλία.
Μια ομάδα που παρά τις πολλές και ηχηρές απουσίες (κυρίως των Rudy Gobert και Tony Parker) είναι γνωστό ότι διαθέτει το πιο ποιοτικό ρόστερ μετά τους Ισπανούς στο τουρνουά. Μια ομάδα με επιθετικό ταλέντο, αθλητικότητα και πολύπλευρη λειτουργικότητα. Η ήττα από την Φιλανδία δεν αλλάζει το γεγονός ότι είναι η κυρίαρχη ομάδα του γκρουπ.
Το παιχνίδι κρίθηκε νωρίς
Το παιχνίδι κακά τα ψέματα κρίθηκε αρκετά νωρίς αφού σε αυτό το διάστημα δομήθηκε η ψυχολογική υπεροχή της Γαλλίας. Στην τελική ευθεία μπορεί να έγινε μια απέλπιδα προσπάθεια ενός εκρηκτικού πεντάλεπτου αλλά υπήρχε κόστος σε ανάσες και υπερπροσπάθεια. Είχαμε 4 συνεχόμενα τρίποντα που μείωσαν στο -6 αλλά δεν γίνεται να συνεχίσεις να ευστοχείς συνεχώς σε τρίποντα και μάλιστα χωρίς πολύ δημιουργία. Θα χάσεις 1-2 σουτ και κάπου εκεί θα αντιδράσει κι ο αντίπαλος.
Οι Γάλλοι παρά το σοκ της ήττας στην πρεμιέρα από τους γηπεδούχους Φιλανδούς, αλλά και της απουσία του Diot, έδειξαν ότι όταν έχουν ρυθμό στην επίθεση είναι ασταμάτητοι. Για τους De Colo, Fournier και Heurtel ήταν αναμενόμενο ότι θα είναι κλειδί η περιφερειακή άμυνα. Όμως στο ξεκίνημα η frontline των Γάλλων ήταν αυτή που μας πλήγωσε. Ειδικά ο Lauvergne που είναι σε πολύ καλή κατάσταση, μας σκότωσε στο ξεκίνημα με το γεμάτο παιχνίδι του (11 πόντους στο ξεκίνημα και 21 συνολικά μαζί με 11 ριμπάουντς). Μάλιστα τα δύο γρήγορα φάουλ του Heurtel αντί να δημιουργήσουν πρόβλημα «έφεραν» τον Westermann στο παιχνίδι νωρίς που οργανωτικά και αμυντικά βελτίωσε την ομάδα του (+13 με το καλημέρα στο +/- στο διάστημα που αγωνίστηκε).
Τα νούμερα στο πρώτο δεκάλεπτα ήταν αμείλικτα και καταδικαστικά για την ομάδα μας. 50-70% στα δίποντα, 25-50% στα τρίποντα και 50-70% στις βολές με τους Γάλλους να έχουν σουτάρει 10 βολές ήδη και εμείς μόνο 2! Παράλληλα η στόχευση μας στο low post δεν έφερε κι αυτή αποτέλεσμα και ήδη οι Γάλλοι είχαν 12 πόντους στο ζωγραφιστό έναντι 6 δικών μας. Φυσιολογικό το 15-27 που μας έφερε με το «καλημέρα» σε μειονεκτική θέση.
Η κατάσταση δεν άλλαξε στο δεύτερο δεκάλεπτο με τους ψηλούς (Lauvergne, Labeyrie, Diaw, Seraphin) των «μπλε» να έχουν στο 15’ τους 21 (!) από του 39 πόντους (27-39). Τα πέντε γκολ-φάουλ έδειχναν ότι η ομάδα μας στην άμυνα ήταν πάντοτε ένα βήμα πίσω και ανέτοιμη πνευματικά σε προσωπική άμυνα και close outs. Η διαφορά εκτινάχτηκε στο +19 για τους Γάλλους (36-55) στο τέλος του ημιχρόνου που ήταν και η μέγιστη. Το 16-30 υπέρ των αντιπάλων μας σε πόντους στην ρακέτα έκανε φανερό το γιατί ήταν ευάλωτη η άμυνα μας αφού πατούσαν ρακέτα όποτε ήθελαν. Οι πόντοι στο αιφνιδιασμό ήταν 4-7 σε βάρος μας πράγμα που σε καμία περίπτωση δεν έπαιξε ρόλο.
Στο τρίτο δεκάλεπτο τα νούμερα και το επιμέρους σκορ ισορρόπησαν αλλά αυτό σε καμία περίπτωση δεν ήταν παρήγορο. Το 57-75 έδειχνε ότι οι Γάλλοι θα μας κερδίσουν με μεγάλη διαφορά αφού δεν υπήρχαν σημάδια αντίδρασης.
Το 30’-35’
Αν κάτι είναι σίγουρο εκτός από τις δυνατότητες των Γάλλων ως ομάδα πάντα υπάρχει το θέμα της τρικυμίας που τους πιάνει σε συνθήκες πίεσης σε σημαντικά παιχνίδια. Το φαινόμενο αυτό έκανε για λίγο την εμφάνιση του στο χρονικό διάστημα που ο κόουτς της Εθνικής Κώστας Μίσσας έπαιξε το τελευταίο του χαρτί παίζοντας small ball με μια πεντάδα από τους Καλάθη-Μάντζαρη-Σλούκα-Θανάση-Πρίντεζη. Το 57-77 έγινε σε χρόνο ρεκόρ 72-78 με την Εθνική μας να παίζει στο δόγμα πίεση τρέξε και σούταρε τρίποντο πετυχαίνοντας ένα επιμέρους 15-2 με 4 συνεχόμενα τρίποντα από Πρίντεζη (2), Σλούκα και Καλάθη. Κάπου εκεί η βενζίνη τελείωσε και το τρίποντο του De Colo έδωσε μια ανάσα στους Γάλλους. Μάλιστα στην συνέχεια με το Diaw σε ρόλο play maker από το low post κοντρόλαραν το παιχνίδι και με ένα 0-5 από Fournier και Heurtel τελείωσαν τις ελπίδες μας για ανατροπή.
Τα προβλήματα της Εθνικής
Η ομάδα όπως και στους αγώνες της προετοιμασίας έδειξε και πάλι ότι έχει σημαντικές αδυναμίες που δεν μπόρεσε να καλύψει και εμφανίστηκαν και στα δύο πρώτα παιχνίδια του τουρνουά. Γενικά μετά και την απουσία του Γιάννη έχουμε γίνει ακόμα πιο προβλέψιμοι και στατικοί στο παιχνίδι μας. Παράλληλα δεν έχουμε την απαιτούμενη συνοχή και ροή στο παιχνίδι μας. Στην παρούσα φάση έχουμε ξεκάθαρα μια «κρίση ταυτότητας» αφού εκτός από το να ακουμπάμε την μπάλα στο low post (σε Μπουρούση και Πρίντεζη) δεν έχουμε ξεκαθαρίσει αν θα είμαστε ομάδα χαμηλού ρυθμού και 5 εναντίον 5 ή θα τρέξουμε περισσότερο.
Αμυντικά θέματα
Για να τρέξεις όμως χρειάζεται να παίξεις άμυνα. Σήμερα σε επίπεδο προσωπικής άμυνας, post άμυνας (Lauvergne και σία έκαναν πάρτι) και pick and roll είχαμε πάμπολλα θέματα αφού οι Γάλλοι πατούσαν εύκολα την λεγόμενη kill zone (περιοχή στο κέντρο περίπου της ρακέτας). Οι σύντομες απόπειρες να πιέσουμε ψηλά και η ζώνη αρχικά μας εξέθεσαν ακόμα περισσότερο. Σαφώς η αλληλοκάλυψη μας ήταν κακή, αλλά αν στην πρώτη γραμμή πίεσης στην μπάλα είσαι διαρκώς ευάλωτος τότε οι βοήθειες σε πρώτο ή δεύτερο χρόνο καταρρέουν. Να σημειώσω ότι δεν είναι θέμα αθλητικότητας σε καμία περίπτωση αλλά περισσότερο πνευματικό και αφορά την ομαδική άμυνα. Δεν φτάνει να παίζει καλή άμυνα ο Καλάθης, ο Μάντζαρης ο Παπανικολάου, ή να τρέχει οπουδήποτε ο Θανάσης. Οι περιστροφές μας στην άμυνα δηλαδή εκτός από αργές ήταν και δύσκολο να εκπληρωθούν με τον παίκτη στην μπάλα να ηττάται εύκολα και κάθετα. Ακόμα και με πάσες η μπάλα έμπαινε εύκολα στους αντίπαλους ψηλούς.
Λείπει η απαιτούμενη «βαρυτική έλξη» στην επίθεση
Στην επίθεση η έλλειψη της βαρυτικής έλξης μας σκοτώνει αφού κανείς δεν είναι σουτέρ enough για να απλώσει την αντίπαλη άμυνα και να ανοίξει τους απαιτούμενους χώρους για την επίθεση μας. Η «βαρυτική έλξη» στο μπάσκετ είναι όρος που χρησιμοποιείται για να δείξει την τάση να έλκονται οι αμυντικοί σε συγκεκριμένα σημεία του γηπέδου. Ο παίκτης με την μπάλα έχει βαρυτική έλξη, οι παίκτες χωρίς την μπάλα, το καλάθι το ίδιο έχει αφού κοντά σε αυτό μπορεί κάνεις να πετύχει καλάθια με μεγάλο ποσοστό.
Περισσότερο από οτιδήποτε η ικανότητα του σουτ καθορίζει το πόσο κοντά παίζει ο αμυντικός έναν παίκτη στην επίθεση σε διάφορες καταστάσεις (ball handler, pick and roll, weak side spot ups, κτλ). Φυσικά ο Θανάσης Αντετοκούνμπο μπορεί να μην έχει βαρυτική έλξη στην περιφέρεια, αλλά σαν ειδικός στα επιθετικά ριμπάουντ, την έχει κοντά στο καλάθι. Άλλος εκτελεί καλύτερα σουτ από ντρίπλα και άλλος spot up από πάσα. Το θέμα σε μια αποτελεσματική επίθεση είναι να τοποθετήσεις τους παίκτες σου εκεί που έχουν την μεγαλύτερη βαρυτική έλξη δηλαδή θα είναι πιο λειτουργικοί. Οι αντίπαλοι δίνουν το σουτ στον Καλάθη στα ποσταρίσματα των Μπουρούση και Πρίντεζη ακόμα και από την πλευρά της μπάλας (strong side) χωρίς να φοβούνται ότι θα «πονέσουν».
Το θέμα πλέον στο σύγχρονο μπάσκετ δεν είναι τι «θέση παίζεις» αλλά τα χαρακτηριστικά που έχεις για να φτιάξεις λειτουργικές πεντάδες. Η τοποθέτηση του Νίκ στην τελική γραμμή (baseline) είναι ένα καλό τρικ σε ποστ καταστάσεις. Αρκεί να σουτάρουν οι υπόλοιποι τρεις τουλάχιστον με καλά ποσοστά. Αλλά και αυτό δεν το έχουμε με ικανοποιητικά ποσοστά. Οι Γάλλοι επέλεξαν να παίζουν under στα pick and roll και τον Νίκο Παππά (όπως και τον Καλάθη) πράγμα που έκανε ακόμα περισσότερο δύσκολη την ζωή μας. Οι αποστάσεις στην άμυνα τους σε σχέση με τον παίκτη τους και την μπάλα μίκραινε και οι το ίδιο και οι διάδρομοι. Τα στατιστικά δεν αποτυπώνουν το πρόβλημα στην ολότητα του αφού το πολύ καλό πεντάλεπτο και γενικά το τέταρτο δεκάλεπτο ισορρόπησε πολλές στατιστικές κατηγορίες. Αντίθετοι εμείς δεν μπορούσαμε να κάνουμε το ίδιο με αρκετούς δικούς τους παίκτες (π.χ De Colo, Fournier).
Είναι λύση το small ball;
Σίγουρα το σχήμα με τους Καλάθη-Μάντζαρη-Σλούκα-Θανάση-Πρίντεζη έφερε το παιχνίδι στο -6 και η παρουσία πολλών forwards με καλό μέγεθος και αθλητικότητα μας δίνει την δυνατότητα να παίξουμε πιεστικά και με αλλαγές στην άμυνα. Η παρουσία του Θανάση στα δύο πρώτα παιχνίδια βοήθησε πολύ την ομάδα απλά γιατί αυτός έχει κατανοήσει απόλυτα τον ρόλο του. Το small ball όμως για να λειτουργήσει θέλει σουτ ή ένας εναντίον ενός με πρόσωπο αν θέλουμε να λειτουργήσει και στην επίθεση μισού γηπέδου. Με δύο non shooters (Καλάθη και Θανάση) και τους υπόλοιπους διστακτικούς αυτό χωλαίνει. Άρα είναι μια λύση περιορισμένου χρόνου και μόνο σε ανοιχτό γήπεδο. Σε περίπτωση δε που θέλαμε περισσότερο small ball τότε ίσως η παρουσία του Μήτογλου να ήταν πιο συνετή λύση στην θέση του Μπόγρη. Η επιλογή του Μπόγρη ως τρίτο center φυσικά δεν είναι λάθος και εξασφαλίζει ισορροπία στο ρόστερ. Αλλά αν είναι να παίζεις με τους χρόνους που έπαιξαν τα center σήμερα (2’ ο Παπαγιάννης και καθόλου ο Μπόγρης) απέναντι μάλιστα σε ψηλότερα σχήματα του αντιπάλου τότε είχε νόημα ένα stretch 5 (ή τεσσάρι) σαν τον Μήτογλου με το καλό μακρινό σουτ.
Η επόμενη ημέρα
Σε μια διοργάνωση όπως το Eurobasket που είναι σύντομη παίζει ρόλο η «ημέρα» και η αντίδραση μετά από ένα παιχνίδι σαν το σημερινό. Δεν χρειάζεται να μείνουμε άλλο στην ήττα και πρέπει αύριο να παρουσιαστούμε έτοιμοι σε έναν ακόμα τελικό. Εδώ θα παίξει ρόλο πως θα διαχειριστεί η ομάδα την ήττα.
Απλά επιβάλλεται να βελτιώσουμε τη συμπεριφορά μας στην άμυνα. Ας χτίσουμε στην αντίδραση (όχι τόσο τακτικά αλλά ψυχολογικά). Μια καλή εμφάνιση και νίκη αύριο μπορεί να αλλάξει την διάθεση της ομάδας. Ας παραδειγματιστούν όλοι από την υπερπροσπάθεια του Θανάση Αντετοκούνμπο που με 12 πόντους, 6 ριμπάουντ, 2 μπλοκ και 1 ασίστ, έδειξε ότι το μπάσκετ είναι και …προσπάθεια. Ο Πρίντεζης με τους 22 πόντους επανήλθες το σκοράρισμα. Προσωπικά θεωρώ ότι ο Σλούκας ήταν πολύ καλός στις αποφάσεις του με εξαίρεση το τρίποντο που …δεν πήρε και με τον Καλάθη ως backcourt συμπλήρωσαν την τετράδα παικτών με το καλύτερο efficiency. Παππάς και Μπουρούσης έχουν το σκορ και ο Παπανικολάου δύσκολα θα επαναλάβει τόσο κακή εμφάνιση (το. απορύθμισαν και τα φάουλ). Αύριο ένα πράγμα απαγορεύεται…να μπούμε στο παιχνίδι με την ίδια νοοτροπία.
Ο Τάκης Πανούλιας είναι προπονητής στο Αιγάλεω, ενώ στο παρελθόν έχει βρεθεί στους πάγκους των ΠΑΟ Άμιλλα Περιστερίου, Αιγάλεω, Άλιμο, Μίλωνα, Βόνιτσα, Ένωση Ιλίου και Ίκαρο Καλλιθέας